dns چیست و چه کاربردی دارد؟ بررسی تصویری نحوه عملکرد

دی ان اس (DNS) یکی از اصولی‌ترین و پایه‌ای‌ترین بخش‌های شبکه اینترنت است که نقش بسیار مهمی در عملکرد وب و اتصال کاربران به سرویس‌های آنلاین دارد. اگرچه بسیاری از کاربران اینترنت این نام را شنیده اند، اما ممکن است به دقت درک نکنند که DNS چیست و چگونه عمل می‌کند؟ در این مقاله از مقالات آموزش راه اندازی کسب و کار اینترنتی، به بررسی جزئیات و کاربرد سیستم DNS می‌پردازیم. ابتدا، تعریف دقیقی از DNS ارائه می دهیم. سپس نحوه عملکرد آن را برای تبدیل نام‌های دامنه خاص به آدرس‌های IP بیان خواهیم کرد.

آموزش پیشنهادی

دوره جامع راه اندازی کسب و کار اینترنتی (وردپرس، سئو، مارکتینگ و اپلیکیشن)

• آموزش جامع وردپرس و المنتور
• آموزش دیجیتال مارکتینگ
• آموزش سئو و بهینه سازی سایت
• آموزش شبکه های اجتماعی
• آموزش ساخت اپلیکیشن موبایل

مشاهده دوره

ساختار url

قبل از اینکه به بررسی این موضوع بپردازیم که منظور از dns چیست؟ بیایید درباره ساختار url صحبت کنیم. ساختار URL (Uniform Resource Locator)، که به طور عمومی به عنوان آدرس وب شناخته می‌شود، شامل چندین مؤلفه است که اطلاعات مختلفی را درباره منبع مورد نظر در وب ارائه می‌دهند.

در ادامه، به تفکیک به معرفی این مؤلفه‌ها می‌پردازیم:

• پروتکل: این بخش از URL نشان می‌دهد که چه نوع پروتکل ارتباطی برای دسترسی به منبع استفاده می‌شود. مثلاً http یا https.
• ساب دامین: عبارت www به عنوان زیردامنه استفاده می شود و مخفف عبارت World Wide Web است و به معنای صفحه وب جهانی می باشد.
• نام دامنه: این بخش از URL نشان می‌دهد که منبع مورد نظر در کدام دامنه وب قرار دارد. مثلاً در URL “www.example.com”، “example.com” نام دامنه است.
• مسیر: این بخش از URL نشان می‌دهد که منبع مورد نظر در ساختار دایرکتوری سایت چگونه قرار دارد. برای مثال، در URL “www.example.com/products/item1″، “/products/item1” مسیر است.

برای آشنایی بیشتر با هر یک از این مولفه ها و همچنین تفاوت پروتکل http و https می توانید ویدئوی موجود در این مقاله را مشاهده نمایید.

dns چیست؟

سیستم نام دامنه یا DNS (Domain Name System) یک سیستم است که در اینترنت استفاده می‌شود تا نام‌های دامنه را به آدرس‌های IP مربوطه ترجمه کند. به عبارت دیگر، DNS به ازای هر نام دامنه (مانند example.com)، متناظر آن را به یک آدرس IP منحصر به فرد (مانند 192.0.2.1) تبدیل می‌نماید.

وقتی شما یک نام دامنه را در مرورگر وارد می‌کنید، مرورگر ابتدا به یک سرور DNS متصل می‌شود. سپس سرور DNS درخواست شما را بررسی می‌کند و سعی می‌کند آدرس IP مربوط به نام دامنه را پیدا کند. اما dns server چیست؟ با ما همراه باشید تا در ادامه درباره مفهوم dns server صحبت کنیم.

dns server چیست؟

سرور DNS یا DNS Server یک سرور است که وظیفه ترجمه نام‌های دامنه به آدرس‌های IP را بر عهده دارد. وقتی شما یک نام دامنه را وارد می‌کنید، مرورگر یا برنامه‌ای که استفاده می‌کنید، درخواست خود را به یک سرور DNS ارسال می‌کند تا آدرس IP مربوط به آن نام دامنه را برگرداند.

سرور DNS به طور سلسله مراتبی عمل می‌کنند. در ابتدا، مرورگر یا برنامه شما به سرور DNS محلی متصل می‌شود که به طور پیش فرض توسط ارائه دهنده خدمات اینترنت (ISP) شما تنظیم شده است. اگر سرور DNS محلی قادر به ترجمه نام دامنه نباشد، درخواست به سرور DNS ریشه ارسال می‌شود. سرور DNS ریشه آدرس IP سرور DNS‌های مربوط به دامنه اصلی را برمی‌گرداند.

سپس سرور DNS مربوط به دامنه اصلی، مانند .com یا .org درخواست را دریافت کرده و به سرور DNS مربوط به زیردامنه می‌فرستد. این فرآیند تا زمانی ادامه می‌یابد که سرور DNS نهایی آدرس IP مربوط به نام دامنه را پیدا کرده و به سرور DNS اصلی بازگردانده شود. در نهایت، آدرس IP مورد نظر به سرور DNS محلی و سپس به مرورگر یا برنامه ارسال می‌شود تا ارتباط با منبع مورد نظر برقرار شود.

کاربرد dns چیست؟

کاربرد DNS در اینترنت بسیار گسترده است. در این بخش تعدادی از کاربردهای اصلی DNS را بررسی می‌کنیم.

ترجمه نام دامنه به آدرس IP

کاربرد اصلی DNS در اینترنت، ترجمه نام دامنه‌ها به آدرس‌های IP است. وقتی شما یک نام دامنه را مانند “example.com” در مرورگر خود وارد می‌کنید، سرور DNS مربوطه این نام را به آدرس IP مربوطه ترجمه کرده و شما را به سرور مورد نظر هدایت می‌کند. این کاربرد امکان دسترسی آسان و قابل فهم به منابع اینترنتی را برای کاربران فراهم می‌کند.

مدیریت نام دامنه

سیستم DNS نقش مهمی در مدیریت نام دامنه‌ها بازی می‌کند. با استفاده از پنل مدیریت DNS، می‌توانید نام دامنه‌ها را ثبت کنید، تنظیمات مربوط به آن‌ها را تغییر دهید و آدرس IP متناظر هر نام دامنه را تعیین کنید. این کاربرد به شما امکان می‌دهد تا نام دامنه خود را به طور دقیق مدیریت کنید و آن را به سرورها و منابع مختلف متصل کنید.

توزیع بار

در شبکه‌های پرترافیک و با تراکم بالای استفاده، سرور DNS می‌تواند وظیفه توزیع بار را بر عهده بگیرد. با استفاده از تکنیک‌هایی مانند توزیع بار دستگاه‌های DNS، درخواست‌های ورودی به صورت متوازن بین سرورهای مختلف توزیع می‌شوند و از افزایش ظرفیت و عملکرد سیستم DNS استفاده می‌شود. این کاربرد به شبکه‌ها کمک می‌کند تا با ترافیک بالا و ماندگاری بیشتر سرویس دهی کنند.

امنیت شبکه

DNS همچنین می‌تواند در امنیت شبکه نقش مهمی ایفا کند. با تنظیمات امنیتی مناسب برای سرور DNS، می‌توانید از حملات نفوذ و تقلب DNS مانند انتقال رکوردها (DNS spoofing) و تغییر نتایج نامگذاری (DNS cache poisoning) جلوگیری کنید. این کاربرد، امنیت شبکه را تقویت می‌کند و از نقض اطلاعات حساس و دسترسی غیرمجاز به منابع جلوگیری می‌کند.

دی ان اس چگونه کار می‌کند؟

حال که دریافتیم دی ان اس چیست و چه کاربردی دارد؟ به بررسی این موضوع می پردازیم که چگونه مرورگر، وب سایت درست را پیدا می کند؟ برای پاسخ به این سوال بیایید نحوه عملکرد DNS را بررسی کنیم. عملکرد DNS به شکل زیر است:

1. درخواست  DNS: کاربر با وارد کردن یک نام دامنه در مرورگر وب یا برنامه ارتباطی، یک درخواست DNS ایجاد می‌کند. برای مثال، کاربر می‌تواند “example.com” را وارد کند.
2. سرور DNS محلی: اولین مرحله، رفتن به سراغ DNS سرور محلی است. این سرور معمولاً توسط ارائه دهنده اینترنت شما فراهم می‌شود و آدرس‌های IP را در حافظه نگهداری می‌کند تا به درخواست‌های DNS پاسخ دهد.
3. پرسش DNS سلسله مراتبی: اگر سرور DNS محلی مورد نظر داده مورد نیاز را نداشته باشد، درخواست DNS به سرور DNS بعدی ارسال می‌شود. در اینجا سرور DNS سوال را به سرور DNS بالادستی خود ارسال می‌کند تا به درخواست پاسخ دهد.
4. پاسخ  DNS : سرور DNS بالادستی پاسخی حاوی آدرس IP مربوط به نام دامنه را به سرور DNS محلی ارسال می‌کند. این پاسخ شامل یک ضریب زمانی (TTL) است که نشان می‌دهد مدت زمان اعتبار پاسخ DNS است.
5. ذخیره نتیجه: سرور DNS محلی پاسخ DNS را در حافظه نگهداری می‌کند تا درخواست‌های آینده به همان نام دامنه به سرعت پاسخ داده شود.
6. ارسال پاسخ: سرور DNS محلی پاسخ DNS را به کاربر ارسال می‌کند و برنامه ارتباطی یا مرورگر وب می‌تواند از آدرس IP دریافت شده برای برقراری ارتباط با سایت مورد نظر استفاده کند.

رکوردهای DNS

رکوردهای DNS اطلاعات مربوط به نام دامنه و نحوه ترجمه آن به آدرس IP را ذخیره می‌کنند. انواع مختلفی از رکوردهای DNS وجود دارد که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند:

1. رکورد A: این رکورد رایج‌ترین نوع رکورد DNS است که آدرس IP یک وب‌سایت را مشخص می‌کند.
2. رکورد CNAME: این رکورد یک نام مستعار (alias) برای یک نام دامنه دیگر ایجاد می‌کند.
3. رکورد MX: این رکورد مشخص می‌کند که ایمیل‌های ارسال شده به یک نام دامنه به کدام سرور ایمیل ارسال شوند.
4. رکورد NS: این رکورد نام سرورهای DNS را که برای یک نام دامنه مسئول هستند، مشخص می‌کند.
5. رکورد TXT: این رکورد برای ذخیره اطلاعات متنی دلخواه مانند اطلاعات تماس یا اطلاعات مربوط به تأیید هویت SPF استفاده می‌شود.

مزایا و معایب دی ان اس چیست؟

DNS دارای مزایا و معایب زیادی است که در تصویر زیر به آنها اشاره شده است.

انواع سرورهای DNS

1. سرور DNS اولیه: این سرور اولین نقطه تماس برای جستجوی نام دامنه است.
2. سرور DNS ثانویه: این سرور در صورت عدم دسترسی به سرور DNS اولیه، به عنوان پشتیبان عمل می‌کند.
3. سرور DNS Forwarder: این سرور درخواست‌های DNS را به سرور DNS دیگری ارسال می‌کند.
4. سرور DNS Recursive: این سرور تمام مراحل لازم برای یافتن آدرس IP مربوط به نام دامنه را به طور کامل انجام می‌دهد.

امنیت DNS

DNS به دلیل نقش حیاتی که در اینترنت ایفا می‌کند، می‌تواند هدف حملات سایبری قرار گیرد. برخی از رایج‌ترین حملات DNS عبارتند از:

• حمله جعل DNS (DNS Spoofing): در این حمله، مهاجم آدرس IP یک وب‌سایت را به آدرس IP جعلی خود تغییر می‌دهد.
• حمله انکار سرویس (DoS): در این حمله، مهاجم با ارسال درخواست‌های جعلی DNS به سرور DNS، آن را از دسترس خارج می‌کند.
• حمله NXDOMAIN: در این حمله، مهاجم نام دامنه‌ای را جعل می‌کند که وجود ندارد.

برای افزایش امنیت DNS می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:

1. از DNSSEC استفاده کنید: DNSSEC امضای دیجیتالی برای رکوردهای DNS ایجاد می‌کند که از جعل آنها جلوگیری می‌کند.
2. از احراز هویت سرور DNS استفاده کنید: این کار از دسترسی غیرمجاز به سرور DNS جلوگیری می‌کند.
3. از نظارت DNS استفاده کنید: این کار به شما کمک می‌کند تا حملات DNS را به سرعت شناسایی و به آنها پاسخ دهید.

ابزارهای مدیریت DNS

ابزارهای مختلفی برای مدیریت و عیب یابی DNS وجود دارد. برخی از این ابزارها عبارتند از:

1. Nslookup: این ابزار به شما امکان می‌دهد تا رکوردهای DNS را برای یک نام دامنه مشاهده کنید.
2. Dig: این ابزار به شما امکان می‌دهد تا اطلاعات بیشتری در مورد رکوردهای DNS را مشاهده کنید.
3. Ping: این ابزار به شما امکان می‌دهد تا ببینید که آیا می‌توانید به یک وب‌سایت یا سرور DNS دسترسی پیدا کنید یا خیر.
4. Traceroute: این ابزار به شما امکان می‌دهد تا مسیری را که ترافیک برای رسیدن به یک وب‌سایت یا سرور DNS طی می‌کند، مشاهده کنید.

دی ان اس و سئو

DNS نقش مهمی در سئو (بهینه‌سازی موتور جستجو) دارد. موتورهای جستجو از DNS برای یافتن وب‌سایت‌ها و رتبه‌بندی آنها در نتایج جستجو استفاده می‌کنند. در ادامه نکاتی برای بهبود سئوی DNS آمده است:

• از نام‌های دامنه مرتبط و قابل خواندن انسان استفاده کنید.
• از رکوردهای CNAME برای ایجاد نام‌های مستعار برای صفحات وب خود استفاده کنید.
• از رکوردهای MX برای پیکربندی ایمیل خود استفاده کنید.
• از رکوردهای SPF برای جلوگیری از جعل ایمیل استفاده کنید.

جمع بندی

در این مقاله، سیستم DNS به عنوان یکی از اجزای مهم شبکه اینترنت مورد بررسی قرار گرفت. پس از بررسی این موضوع که dns چیست؟ کاربردهای آن را بیان کردیم و نحوه عملکرد آن را شرح دادیم. DNS، با تبدیل نام‌های دامنه به آدرس‌های IP، ترجمه نامی که کاربران استفاده می‌کنند را به زبانی قابل فهم برای شبکه ارائه می‌دهد. این سیستم، با استفاده از سرورهای DNS محلی و سلسله مراتبی، عملکرد وب را بهبود بخشیده و ترافیک را بهینه می‌کند.

درک صحیح سیستم DNS به کاربران و مدیران سیستم کمک می‌کند تا عملکرد اینترنت را بهبود بخشند و از امنیت سیستم خود محافظت کنند. با درک تعریف DNS و عملکرد آن، کاربران می‌توانند به طور شفاف‌تری به دسترسی به وبسایت‌ها و ارتباط با سرویس‌های آنلاین نگاه کنند.