در جواب سوال سیستم عامل چیست میتوان گفت که سیستم عامل یا ( Operating System | OS ) یک نرم افزار سیستمی بوده که فعالیت های اصلی یک سیستم کامپیوتری را مدیریت میکند. وظیفه اصلی سیستم عامل، مخفی کردن فرآیند های پیچیده از نگاه کاربر و انجام دستورات کاربران به ساده ترین روش های ممکن خواهد بود. کاربری که از سیستم کامپیوتری استفاده میکند، تمایلی به دانشتن اتفاقات پس زمینه ندارد. عملکرد سیستم تنها چیزیست که برای کاربر مهم و حیاتی است. در ادامه این مقاله از سری مقالات آموزش سیستم عامل به معرفی سیستم عامل خواهیم پرداخت.

در تعریف ساده، سیستم عامل یک واسط میان سخت افزار و نرم افزار است که تمام دستورات کاربران را اجرا میکند. سیستم عامل بایستی به ساده ترین روش ممکن، نتیجه یک عملیات پیچیده را به کاربر نمایش دهد. کاربران معمولی توانایی درک حجم بالای اطلاعات و پیچیدگی پردازش ها را ندارند؛ پس تنها چیزی که برای کاربر مهم است، نتیجه اجرای یک دستور به بهترین شکل ممکن میباشد.

دوره معرفی شده در ویدئو

آموزش پیشنهادی

آموزش سیستم عامل، یادگیری جامع اصول سیستم های عامل✅

این دوره ی آموزشی از مقدمات کار استارت خورده و بر اساس سرفصل استاندارد این درس پیشرفت خواهد داشت. پیشنهاد میکنیم این دوره ی آموزشی را دنبال کرده و سعی کنید این درس نسبتا آکادمیک و تئوری را با خلاقیت خود در عمل به کار بگیرید و به شیرینی و زیبایی رشته ی کامپیوتر خصوصا نرم افزار بیفزایید.
حمید باشعور سفیده خوان
۳.۰
آموزش سیستم عامل مشاهده دوره

وظایف سیستم عامل

کاربران روزانه با نرم افزار های زیادی برای رفع نیاز های آموزشی و شخصی خود سر و کار دارند. تمامی این نرم افزار ها بایستی بر روی سیستم عامل نصب شده و قابلیت استفاده کردن داشت هباشند. پس سیستم عامل باید علاوه بر مدیریت سخت افزار کامپیوتر، ارتباط میان سایر نرم افزار ها را نیز بر عهده بگیرد.

در واقع زمانی که ما بر روی آیکون یک نرم افزار کلیک میکنیم، این سیستم عامل است که کد های اصلی نرم افزار مدنظر را به RAM سیستم و سپس به پردازنده منتقل میکند. پس چنانچه سرعت عملکرد سیستم عامل یک کامپیوتر پایین باشد، تمام نرم افزار های ما تحت تاثیر این سرعت قرار خواهند گرفت. در نتیجه، سرعت اجرایی یک سیستم کامپیوتری، رابطه مستقیمی با سرعت سیستم عامل دارد.

 

رایانه یا کامپیوتر چیست ؟

وقتی صحبت از کامپیوتر میشود، همه به فکر کامپیوتر های رومیزی و لب تاب ها می‌افتند. اما کامپیوتر به تمام وسایل الکترونیکی اطلاق میشود که توانایی پردازش اطلاعات را داشته باشند. پس هر سیستمی که با یک پردازنده یا IC توانایی پردازش یک سری از اطلاعات را داشته باشد، کامپیوتر محسوب میشود. وسایلی نظیر گوشی موبایل، ماشین حساب، ساعت هوشمند، لپ تاپ و غیره، همگی کامپیوتر هستند.

بررسی تاریخچه کامپیوتر

کامپیوتر های اولیه برای انجام محاسبات ریاضی و با عنوان ماشین حساب، تولید و عرضه میشدند. در اوایل دهه 50 میلادی (30 خورشیدی) یک سری از قابلیت های اولیه سیستم عامل ها نظیر Resident Monitor پدید آمدند. این ویژگی ها سبب شکل گیری اولین سیستم عامل ها شدند؛ اما این نکته نیز حائز اهمیت است که در دهه 50 میلادی، سیستم عامل با مفهوم امروزی وجود نداشت.

سیر تکامل کامپیوتر ها تا جایی پیش رفت که در دهه 80 میلادی اولین کامپیوتر های شخصی به وجود آمدند. با روی کار آمدن کامپیوتر های شخصی، سیستم عامل هایی قدرتمند هم برای ارتباط ساده تر کاربران به بازار عرضه شدند. البته در آن زمان ها، بستر ارتباط با سیستم عامل، یک محیط خشک و ساده بود. محیط های گرافیکی سیستم عامل، از انتهای دهه 90 میلادی پدید آمدند.

سیستم عامل چیست

درس سیستم عامل چیست ؟

درس مبانی سیستم عامل یکی از درس های مهم در رشته های کامپیوتر نظیر نرم افزار، شبکه، مهندسی کامپیوتر و رشته فناوری اطلاعات میباشد. در این درس مهم و کاربردی، نحوه عملکرد سیستم عامل و مهمترین سخت افزار های کامپیوتر نظیر پردازنده و RAM را آموزش خواهید دید. علاوه بر اینها توانایی ایجاد یک سیستم عامل ابتدایی و تجزیه و تحلیل وظایف آن را پیدا خواهید کرد. درس سیستم عامل یکی از پیش نیاز های اساسی برای ورود به سطح کارشناسی کامپیوتر میباشد.

معرفی انواع سیستم عامل ها

شیوه های مختلفی برای دسته بندی کردنت سیستم عامل ها وجود دارد. به عنوان مثال از نظر نوع کاربرد و رویکرد، انواع تک وظیفه‌ای، چند وظیفه‌ای و اشتراک زمانی، توزیعی، قالب بندی شده، بلادرنگ و غیره را خواهیم داشت. در کنار رقابت شرکت های نرم افزاری، دلایل اصلی متنوع بودن سیستم های عامل، تنوع شکل و شمایل و ابعاد کامپیوتر ها میباشد.

همانطور که عنوان شد، به دستگاه های مختلفی نظیر گوشی موبایل، لپ تاپ، ساعت هوشمند و حتی یخچال هاش هوشمند، کامپیوتر گفته میشود. قطعات سخت افزاری در هر کدام از این کامپیوتر ها متنوع و مختلف هستند. برخی سیستم ها از قطعات بزرگ و برخی دیگر دارای قطعاتی کوچک و ظریف هستند. پس در جهت مدیریت این کامپیوتر های متنوع، نیازمند سیستم عامل های متنوعی نیز خواهیم بود.

معروف ترین سیستم عامل ها بر اساس پلتفرم

بر اساس پلتفرم مورد استفاده، معروف ترین سیستم عامل ها عبارتنداز ویندوز، اندروید، مک او اس، آی او اس و لینوکس. البته اینها صرفا بهترین و معروف ترین سیستم عامل ها هستند وگرنه تعداد سیستم های عامل بسیار بیشتر از این بوده و حتی برخی از آنها نظیر کروم او اس و فیوژا، استفاده و کاربردهای اندکی نیز دارند. در ادامه به بررسی جامع تری از این سیستم عامل های معروف میپردازیم.
معروف ترین سیستم عامل ها بر اساس پلتفرم

ویندوز ( Windows OS )

ویندوز یک سیستم عامل چند وظیفه ای و دارای رابط گرافیکی میباشد که توسط شرکت مایکروسافت تولید و منتشر شده است. البته ویندوز هم در نسخه های اولیه خود حاوی رابط گرافیکی نبود؛ اما اکنون رابط گرافیکی ویندوز آنچنان پیشرفتی کرده است که اکثر کاربران کامپیوتر های رومیزی و لب تاب، از ویندوز به عنوان سیستم عامل کامپیوتر خود استفاده میکنند. ویندوز بیشتر در همان کامپیوتر های رومیزی و لپ تاپ ها مورد استفاده قرار میگیرد.

اندروید ( Android OS )

در گوشی های تلفن همراه به علت استفاده از قطعات کوچک و بهینه، نیازمند سیستم عاملی کم حجم تر از ویندوز هستیم. سیستم عامل اندروید در حال حاضر با در بر گرفتن 85 درصد کاربران تلفن همراه، محبوب ترین سیستم عامل در گوشی های موبایل محسوب میشود. البته به غیر از تلفن های موبایل، سایر دستگاه های هوشمندی نظیر یخچال ها، تلویزیون ها، ساعت های هوشمند  و حتی خودروها نیز به سیستم عامل اندروید مجهز شده اند.

نکته
مقاله پیشنهادی : چرا باید برنامه نویسی موبایل و اندروید را یاد بگیریم؟

آی او اس ( IOS )

آی او اس سیستم عامل شرکت اپل برای گوشی های این کمپانی یعنی گوشی های آیفون میباشد. طبق آمار رسمی وبسایت Statista، سهم سیستم عامل IOS از بازار گوشی های هوشمند کمتر از 15 درصد است. اما از نظر قدرت و امنیت این سیستم عامل توانسته طرفداران زیادی را به خود اختصاص دهد. این سیستم عامل بیشترین استفاده را در خود کشور آمریکا دارد.

مک او اس ( Mac OS )

Mac OS نیز همانند IOS یک سیستم عامل اختصاصی از طرف شرکت اپل اما اینبار برای لپ تاپ های این کمپانی یا همان مک بوک ها میباشد. سیستم عامل مک به علت طراحی اختصاصی صرفا برای استفاده در مک بوک  ها، دارای کاربران بسیار کمتری نسبت به ویندوز میباشد. شاید حتی بتوان گفت که سیستم عامل لینوکس هم در دنیای کامپیوتر های رومیزی و لپ تاپ ها، بیشتر از مک او اس طرفدار و کاربر دارد.

لینوکس ( Linux OS )

لینوکس یک سیستم عامل متن باز و رایگان ( بر خلاف ویندوز و مک ) میباشد که بیشترین استفاده را در میان برنامه نویسان و هکران دارد. به علت متن باز بودن، شرکت ها و اشخاص حقیقی زیادی بر روی لینوکس شخصی سازی انجام داده اند. به همین دلیل است که این سیستم عامل دارای توزیع های بسیار زیادی میباشد. مثلا توزیع ابونتو که بیشتری استفاده شخصی را داشته و توزیع کالی که بیشترین استفاده در میان هکران را دارد.

هسته سیستم عامل

هسته سیستم عامل مهمترین بخش آن بوده که همواره در RAM سیستم بایستی در حال اجرا باشد. هسته مشخص کننده این است که هر نرم افزاری به کدام یک از سخت افزار های سیستم دسترسی داشته باشد. علاوه بر اینها، کرنل یا هسته سیستم عامل مسئول ارسال و دریافت اطلاعات میان رم و هارد یا به عبارت بهتر مسئول اتصال سخت افزار های اصلی به یکدیگر خواهد بود.

اهمیت وقفه در Operating System

برای اینکه سیستم توانایی اجرای چندین برنامه را به صورت همزمان داشته باشد، از مفهومی تحت عنوان وقفه در سیستم عامل استفاده میشود. وقفه سبب نگهداشتن روال اجرای یک برنامه توسط پردازنده شده و در همان زمان یک برنامه دیگر جایگزین شده و داده های آن پردازش میشوند. البته روند جا به جایی میان وقفه ها آنقدر سریع اتفاق می‌افتد که از دید کاربر مخفی خواهد ماند.

سیستم عامل شبکه چیست ؟

سیستم عامل شبکه یا Network Operating System که به آن NOS هم گفته میشود، نوعی از سیستم عامل هاست که برای شبکه سازی مورد استفاده قرار میگرد. در ایستگاه های کاری معمولا کامپیوتر های شخصی، پرینتر ها و فایل سرور ها بایستی منابع شان را به اشتراگ بگذارند. از سیستم عامل شبکه برای مرتبط سازی و ایجاد اتصال میان این سیستم های کامپیوتری استفاده میکنند. در واقع نرم افزاری که در پس زمینه سیستم عامل شبکه اجرا میشود، امکان اشتراک گذاری منابع را به سیستم های کامپیوتری خواهد داد.

وظیفه مدیریت حساب در OS

یکی از وظایف مهم سیستم عامل، مدیریت حساب های چندگانه خواهد بود. یعنی از یک سیستم کامپیوتری چندین نفر با سطوح دسترسی مختلف بتوانند استفاده کنند. در مدیریت حساب، سیستم عامل وظیفه دارد تا سطوح دسترسی را به خوبی ایجاد و مدیریت کند. بنا به نیاز ممکن است یکی از اعضا به تمام نرم افزار های کامپیوتر دسترسی داشته باشد و عضوی دیگر فقط مجاز به استفاده از بخش محدودی از سیستم عامل باشد.

استفاده از فایل ها در Operating System

مدیریت فایل یکی از بخش های حیاتی و مورد استفاده کاربران در سیستم های کامپیوتری میباشد. هر کاربری هنگام استفاده از سیستم نیازمند نصب بازی، نرم افزار، ذخیره سازی فیلم و عکس و موسیقی خواهد بود. سیستم عامل باید به بهترین نحو ممکن عملیات مدیریت فایل ها را هندل کرده و بدون خطا این ویژگی ها را در اختیار کاربران قرار دهد. خطایابی و رفع خطاهای احتمالی نیز از وظایف ضروری سیستم عامل است.

چکیده مقاله سیستم عامل چیست

در مقاله سیستم عامل چیست به بررسی مفهوم و کاربرد سیستم عامل ها، انواع آنها و محبوب ترین سیستم عامل های موجود در بازار پرداختیم. فهمیدیم که یک سیستم عامل چه وظایفی داشته و چه بخش هایی از سیستم را باید مدیریت کند. علاوه بر این ها دریافتیم که هسته سیستم عامل چیست و چگونه تمام اجزای سیستم را مدیریت و حسابرسی میکند. در پایان هم وقفه و کاربرد آن در انجام چندین وظیفه به صورت همزمان را مورد بررسی قرار دادیم. چنانچه در این زمینه سوالی دارید در ادامه این صفحه در بخش دیدگاه‌ها با ما درمیان بگذارید تا در کمترین زمان پاسخ مناسب دریافت کنید.