نصب PHP و شروع کدنویسی به زبان ساده

در مقاله زبان برنامه نویسی php به طور مفصل زبان برنامه نویسی php را به شما معرفی کردیم و با آموزش php آشنا شدید.

در این مقاله سعی داریم نصب php را به صورت ساده به شما آموزش دهیم!

پیش از شروع نصب php ابتدا توضیحاتی پیرامون این زبان برای شما آماده شده است.

php مخفف چیست؟

اولین سوالی که در مواجه با زبان php برای شما ایجاد خواهد شد، احتمالا این است که php مخفف چیست. در سال 1995، لردورف این زبان را ساخت و آن را php نامید.php از Personal Home Page به معنای صفحه خانگی شخصی اختباس شد اما در حال حاضر و بعد از قرار گرفتن مسئولیت آن با گروه php، این عبارت کوتاه شده، معادل عبارت Hypertext Preprocessor قرار گرفت که به معنای پیش پردازنده ابر متن می باشد.

php pure چیست؟

برای آشنایی با این موضوع باید ابتدا باید بدانید که واژه Pure(خالص)به این معنا می باشد که بدون استفاده از هیچ گونه فریمورک و یا لایبرری، خود توسعه دهنده با تکیه بر مهارت های خود اقدام به ایجاد تغییر و تحول و به روز رسانی برنامه خود نماید. از همین رو php pure به معنای آن است که بدون استفاده از هر گونه پلتفرم کمکی و با استفاده از کد نویسی، طراحی و تغییر وب اپلیکیشین خود را انجام دهید.

پیش نیاز ها و مواردی که برای یادگیری php احتیاج داریم را با هم مرور می کنیم.

 

برای یادگیری php چه چیز هایی باید بلد باشم؟!

برای فرا گیری php آشنایی کامل با HTML و CSS و نیز آشنایی با جاوا اسکریپت ضروری است.

اگر چه می توانید این زبان را به صورت مستقل و بدون دانش قبلی نیز فرا بگیرید اما از آن جا که php به عنوان زبان وب شناخته می شود بدون این دانش قبلی کاری از پیش نخواهیم برد! البته برای بهره مندی از php نیاز به داشتن مهارت خاصی نمی باشد.

اولین قدم برای شروع یادگیری php چیه؟

در ابتدا لازم است تا نرم افزار php را نصب نمایید. برای این منظور می توانید به نصب php مراجعه نمایید. سپس برای اجرای دستورات  php در رایانه شخصی احتیاج به محیط و ابزار هایی داریم که این کار را برای ما میسر می کند.

ابتدا به ابزاری احتیاج داریم که در مرورگر با فراخوانی آدرس یک فایل php درخواست ما را بررسی کرده و بتواند فایل php را پردازش و نتیجه را به ما برگرداند.

وظیفه بررسی درخواست ها را وب سرور (Web Server) و وظیفه پردازش فایل های php را مفسر بر عهده دارد.

نصب و پیکربندی موارد این چنینی می تواند زمان بر و پر دردسر باشد بنابراین از برنامه ای استفاده می کنیم که تمام این موارد را برای ما انجام می دهد!

XAMPP به عنوان مجموعه کاملی از ابزار های مورد نیاز ما برای اجرای برنامه های php بر روی رایانه شخصی مورد استفاده قرار می گیرد.

برای دانلود XAMPP می توانید به صورت رایگان و برای سیستم عامل مورد نظر خود به آدرس  Apachefriends.org مراجعه کنید.

همچنین می توانید آموزش نصب و اجرای XAMPP را به صورت ویدئویی در آدرس زیر مشاهده کنید.

آدرس آموزش نصب و اجرای XAMPP

 

انتخاب محیط توسعه (IDE) مناسب

قبل از نصب php باید در مورد IDE توضیحاتی به شما داده شود.

IDE مخفف (Integrated development environment) و به معنای محیط توسعه مجتمع است.

IDE ها معمولا حداقل شامل یک ویرایشگر (Editor) و دیباگر (Debugger) هستند.

بهترین محیط توسعه برای php نرم افزار php Storm است که می توانید با سرچ در گوگل نسخه مناسب را دریافت و نصب کنید.

 

البته PhpStorm رایگان نیست و می توانید نسخه رایگان آن را به مدت 30 روز داشته باشید.

نصب این برنامه نکته خاصی ندارد و با انتخاب محل نصب و  چند Next برنامه نصب می شود.

 

 

همچنین Visual Studio Code نیز به عنوان یک محیط توسعه محبوب و رایگان شناخته می شود.

از آن جا که در این مطلب هدف نصب php است به صورت حداقلی کار با محیط توسعه را حین آموزش بیان خواهیم کرد.

استفاده از IDE الزامی نیست اما با ویرایشگر های ساده مانند Notepade قطعا با مشکلات زیادی روبرو خواهید شد!

محیط توسعه ای که من انتخاب کردم Php Storm است.

در این IDE تمام چیز هایی که به عنوان یک برنامه نویسی php احتیاج خواهید داشت برای شما فراهم شده است!

در صورتی که در خصوص نصب XAMPP و یا IDE سوالی دارید می توانید برای دریافت پاسخ، در قسمت دیدگاه ها پرسش خود را بیان کنید.

 

ساخت اولین پروژه و اجرای اولین دستور PHP

پیش از هر چیز بهتر است  Xampp را از مسیری که نصب کردید اجرا کنید.

برای این کار به محل نصب Xampp رفته و Xampp_start.exe را اجرا کنید.

 

 

 

 

برای این که مطمئن شوید همه چیز درست کار می کند می توانید xampp_control.exe را نیز اجرا کرده و ماژول های فعال را بررسی کنید.

کمی پایین تر از xampp_start.exe می توانید فایل xampp_control.exe را پیدا کنید.

 

 

در صورتی که Apache و MySQL فعال باشد می توانیم به کار خود ادامه دهیم.

ماژول های فعال با پس زمینه سبز رنگ در xampp_control مشخص شده است.

در غیر این صورت می توانید بر روی دکمه Start در ردیف ماژول های Apache و MySQL کلیک کنید.

وقتی از اجرای صحیح XAMPP مطمئن شدیم می توانیم پروژه خود را شروع کنیم.

برای ایجاد پروژه جدید از مسیر نصب Xampp پوشه htdocs را انتخاب کرده و وارد آن شوید.

 

 

در اینجا می توانیم دایرکتوری پروژه خود را ایجاد کنیم.

با ایجاد یک پوشه جدید و انتخاب نام دلخواه برای آن، دایرکتوری پروژه ما ایجاد شده است.

من نام دایرکتوری (پروژه) را project گذاشتم.

حالا از طریق مرورگر می توانیم به پروژه خود دسترسی داشته باشیم.

برای این کار در نوار آدرس مرورگر آدرس زیر را وارد کنید :

 

همان طور که می بینید دایرکتوری پروژه ما خالی است!

بیایید اولین فایل php را درون همین دایرکتوری ایجاد کنیم.

برای ایجاد یک فایل php، ابتدا با کلیک راست یک فایل txt ایجاد و سپس نام و فرمت آن را تغییر دهید.

 

 

من نام این فایل را index.php قرار می دهم.

ممکن است با تغییر نام، فرمت همان .txt بماند برای اینکه مطمئن باشید فرمت به .php تغییر می کند قبل از تغییر نام گزینه File Name Extensions را مانند تصویر زیر تیک بزنید :

دقت کنید که تصویر بالا سربرگ قسمت file Manager در ویندوز 10 است.

حالا دوباره آدرس پروژه خودمان را در مرورگر وارد می کنیم :

localhost/project/index.php

از آن جا که مرورگر به صورت خودکار در هر دایرکتوری به دنبال فایل index از نوع php یا html می گردد می توانید آدرس را بدون قسمت آخر وارد کنید.

همان طور که می بینید فایل php ما در دایرکتوری project از طریق مرورگر قابل دسترسی است اما چون هنوز کدی در آن ننوشتیم صفحه خالی است!

 

قبل از شروع کد نویسی بهتر است پروژه را با PhpStorm فراخوانی کنیم!

برای این کار در مسیر دایرکتوری، مانند عکس زیر کلیک راست کرده و گزینه Open Folder as Php storm Project را انتخاب کنید :

پس از انتخاب این گزینه phpStorm این دایرکتوری را به عنوان پروژه شما در نظر می گیرد و تمامی فایل ها و دایرکتوری های زیر مجموعه پروژه شما را مانند تصویر در سمت چپ و در قسمت project لیست می کند!

 

می توانستیم فایل index.php را در این مرحله و در خود  PhpStorm ایجاد کنیم همچنان که می توانیم فایل های جدید را در این قسمت ایجاد کنیم.

در ادامه ایجاد فایل های مختلف در PhpStorm  را خواهیم گفت!

حال از همین قسمت با باز کردن لیست دایرکتوری project تنها فایل پروژه نمایان می شود!

می توانید با دابل کلیک روی فایل index.php آن را باز کنید :

 

امیدوارم تا اینجا نصب php را بدون مشکل سپری کرده باشید، اگر سوالی دارید می توانید از قسمت دیدگاه ها با ما در میان بگذارید.

حالا همه چیز برای کد نویسی php آماده شده!

در php برای مشخص کردن قسمت هایی از فایل که مفسر بتواند آن را به عنوان کد php شناسایی کند، از تگ (tag) باز و بسته <?php   ?> استفاده می کنیم :

 

هر کد php می بایست بین این تگ باز و بسته باشد، در غیر این صورت مانند یک متن معمولی در صفحه وب نمایش داده می شود!

از طرفی هر چیزی در بین این دو تگ نوشته می شود می بایست در چارچوب قواعد php نوشته شود و در غیر این صورت صفحه وب ما با خطا مواجه می شود.

 

اجرای اولین دستور در php

حالا زمان اجرای اولین دستور php است!

می خواهیم متنی را در صفحه نمایش چاپ کنیم.

برای چاپ کردن (نمایش) در زبان php از دستور echo و یا دستور print استفاده می کنیم.

مثال : می خواهیم عبارت “Hollo World!” را در صفحه نمایش چاپ کنیم.

برای این کار در همان فایل index.php و در میان تگ بازو  بسته php دستور echo را می نویسیم.

 

همان طور که می بینید عبارت hello World! میان علامت دابل کوتیشن (double quotation) نوشته شده است.

همان طور که می دانید دستورات php برای اجرا توسط مفسر در مرحله اول خط به خط بررسی و پردازش می شوند.

رشته ها (string) در  php مانند همین مثال میان دابل کوتیشن قرار می گیرند تا مفسر بتواند مرز بین ابتدا و انتهای آن را تشخیص داده و هر کلمه آن را به عنوان دستوری مجزا در نظر نگیرد.

در انتهای دستور از  ; (semicolon) استفاده شده است.

در انتهای تمام دستورات php می بایست حتما از ; استفاده کنید در غیر این صورت با خطا مواجه می شوید.

با فراخوانی آدرس پروژه از طریق مرورگر پیام سلام دنیا برای ما چاپ می شود.

 

کد های php در کنار HTML

در صورتی که بخواهیم کد های php را لابلای خطوط html داشته باشیم می توانیم هر چند بار که بخواهیم تگ های php را باز و دستورات خودمان را در آن بنویسیم و سپس تگ بسته php را قرار دهیم.

دقت کنید که این کار تنها در صورتی که میسر خواهد بود که فرمت فایل ما .php باشد در غیر این صورت کد های php اجرا نخواهد شد!

در این جا مثالی از استفاده php در کنار  html برای شما آورده ایم :

 

با فراخوانی index.php از طریق مرورگر نتیجه را با هم می بینیم :

 

دقت کنید که در سند html یک style تعریف کردیم ،font-family  ، direction و text-align را تنظیم نمودیم

بنابراین می توانیم هر عنصر HTML را نیز با این روش چاپ و نمایش دهیم.

برای مثال می خواهیم با همین روش یک لیست ایجاد کنیم :

 

و نتیجه را به شکل زیر مشاهده می کنیم :

 

برای این لیست استایل اعمال شده با text-align : right; است تا ظاهر بهتری داشته باشد.

 

کامنت Comment ها در php

Comment چیست و چرا از آن استفاده می کنیم؟

کامنت در کد نویسی توضیحاتی در مورد کد هستند که لابلای خطوط برنامه قرار نوشته می شوند و هرگز اجرا نخواهند شد.

از آنجا کد های ما ممکن است صد ها یا هزاران خط شوند بنابراین لازم است برای هر قسمت از کد توضیحاتی داشته باشیم.

اگر از کامنت ها استفاده کنیم نه تنها خودمان بلکه دیگر برنامه نویسان هم می توانند به راحتی کد ما را درک کنند در حالی که بدون کامنت گذاری حتی خودمان هم پس از مدتی دچار سردرگمی می شویم.

 

استفاده از Comment در php

برای نوشتن کامنت خیلی راحت می توانیم از // استفاده کرده و سپس توضیحات را در یک خط جلو آن بنویسیم.

اگر توضیحات ما بیش از یک خط باشد می توانیم آن را به شکل زیر بنویسیم :

 

همان طور که در مثال هم می بینید دو کامنت تک خطی و یک کامنت از نوع multi Line یا چند خطی که هیچ کدام از این کامنت ها در زمان اجرا تاثیری بر کد ما نخواهند داشت.

لازم به ذکر است برای کامنت های تک خطی به جای استفاده از // می توانیم از یک # نیز استفاده کنیم.

 

آشنایی با متغیر ها در php

در ادامه مقاله آموزش نصب php لازم است تا با انواع متغیرهای موجود در این زبان آشنا شوید.

متغیر چیست ؟

در ریاضیات برای محاسبه مساحت مستطیل، طول را فرضا برابر x و عرض را y در نظر می گرفتیم سپس برای محاسبه مساحت طول را (x) در عرض (y) ضرب می کردیم.

این x و y  می توانستند در هر مثال مقداری فرضی داشته باشد و تنها وظیفه نگهداری مقدار را بر عهده داشتند!

به x و y متغیر می گوییم!

 

متغیر ها در php

در php نیز بسیار پیش می آید که بخواهیم مقداری را به صورت موقت در متغیری نگهداری کنیم و سپس در جایی از برنامه از آن استفاده کنیم.

این متغیر ها با هر بار اجرای برنامه php دوباره تنظیم می شوند و نگهداری اطلاعات در آن ها از آن جا که در حافظه RAM هستند دائمی نیست.

 

تعریف یک متغیر در php

تعریف متغیر در php بسیار ساده است!

متغیر ها در php با یک $  (علامت دلار) شروع می شوند.

هر چیزی در php با این علامت شروع شود یک متغیر است و می تواند مقداری را در خود نگهداری کند.

نام گذاری متغیر ها کاملا دلخواه هستند و نام آن ها تاثیری در برنامه نمی گذارند اما باید همیشه این نکته مهم را در نظر بگیرید که نام متغیر را به گونه ای انتخاب کنید که در آینده بدانید این متغیر قرار است چه چیزی را در خود نگهداری کند.

برای مثال اگر نام یک متغیر را $serviceName بگذارید به راحتی متوجه می شوید که نام خدمت یا سرویس را درون خود نگهداری می کند در حالی که اگر نام آن را $sn بگذارید یا هر چیز دیگری که معنایی ندهد قطعا باعث سردرگمی شما خواهد شد.

 

نام هر متغیر قوانین ساده ای دارد که انتظار می رود به یاد بسپارید :

1 – متغیر ها با علامت $ شروع می شوند.

2 – نام هیچ متغیری با عدد شروع نمی شود!

3– در نام گذاری متغیر از هیچ کاراکتر انگلیسی غیر از حروف ، اعداد و _ (underScore یا همان underLine    )  نمی توان استفاده کرد.

4 – حروف کوچک و بزرگ در php در نظر گفته می شود.

در تصویر زیر قوانین بالا را مثال زدیم :

 

فراموش نکنید هرگز نمی توان برای نام گذاری متغیر ها از حروفی غیر از انگلیسی استفاده کرد.

گاهی نام یک متغیر شامل چند کلمه است، برای مرتب نویسی و رعایت استاندارد ها دو راه ساده پیش رو داریم :

1 – جدا کردن کلمات با _ (underLine)

مثال : $service_name

در این روش کلمات را به هر تعداد که باشند با استفاده از _ از هم جدا می کنیم.

 

2 – روش camelCase

مثال : $serviceName

در این روش اولین کلمه با حروف کوچک شروع می شود و کلمات پس از آن با حرف بزرگ شروع خواهد شد.

 

انواع متغیر ها در php

• متغیر های سراسری (Global)
• متغیر های محلی (Local)
• متغیر های ایستا (static)

دانستن این که این نوع متغیر ها در برنامه php چه ویژگی هایی دارند نیازمند آن است تا با مفهموم بسیار ساده ای به نام Scope آشنا باشید.

برنامه نویسی در هر زبانی به قطعه کد هایی تقسیم می شود که معمولا با آکولاد از هم جدا می کنیم.

ساختار های کنترلی، توابع و.. می تواند این scope ها را ایجاد کنند.

این انواع در واقع دسترسی ما را به متغیر در شرایط مختلف معین می کند و به هیچ عنوان مسئله پیچیده ای نیستند.

از آن جا که هنوز با این مفاهیم آشنایی ندارید بهتر است توضیح انواع متغیر ها بماند برای قسمت های آینده اما لازم بود در این جا ذکر شود تا پیش زمینه ای از آن داشته باشید.

 

انواع داده ها در php

در ادامه آموزش نصب php و بعد از آشنایی با انواع متغیرها باید با داده های این زبان هم آشنا شوید.

داده چیست؟

ابتدا بهتر است تعریفی داشته باشیم از داده !

“به‌طور کلی، می‌توان همهٔ دانسته‌ها، آگاهی‌ها، داشته‌ها، آمارها، شناسه‌ها، پیشینه‌ها و پنداشته‌ها را داده نامید.”

 

معرفی داده ها در php

داده ها در زبان های برنامه نویسی انواع مختلفی دارند.

در زیر لیستی از انواع داده ها در php آورده شده است :

• رشته (string)
• عدد صحیح (Integer)
• عدد اعشاری (Float)
• بولی (Boolean)
• آرایه (Array)
• شی (Object)
• هیچ مقدار NULL
• منابع Resource

 

نوع داده رشته (string)

رشته ها مجموعه ای از کاراکتر ها هستند.

رشته ها می توانند هر کاراکتری را به هر زبانی شامل شوند و میان دو کوتیشن ‘ یا دو دابل کوتیشن ” قرار می گیرند.

می توانیم یک داده رشته ای را به شکل زیر درون یک متغیر با نام دلخواه str ذخیره کنیم.

مثال :

$str = “Hello World..!”;

 

نوع داده ای عدد صحیح (Integer)

اعداد صحیح را همه ما می شناسیم!

اعداد صحیح منفی یا مثبت که اعشار نداشته باشند را اعداد صحیح می گوییم.

در واقع اعداد صحیح مقادیر گسسته از اعداد هستند.

در php می توانیم یک متغیر با داده عددی صحیح داشته باشیم.

برای مثال :

$int = 7;

 

اعداد اعشاری (Float) :

اعداد اعشاری اعداد گسسته ای هستند که می توانند تا چندین رقم اعشار داشته باشند.

مثال :

$flt = 4.87

 

داده بولی (boolean) :

داده های بولی تنها می توانند 0 یا 1 باشند!

البته این مقادیر را معادل true و false در نظر می گیریم.

مثال های این نوع داده :

 

$bool = 0;

$boolb = 1;

$bool = true;

 

آرایه ها (Array) :

آرایه ها در یک متغیر چندین مقدار را برای ما ذخیره می کنند.

آرایه ها شامل خانه هایی هستند که به صورت پیش فرض با عدد نام گذاری می شوند و اولین خانه آن را خانه شماره 0 در نظر می گیریم.

آرایه ها انواع مختلفی دارند که در قسمت مخصوص خودشان به صورت کامل بیان خواهیم کرد.

 

مثال تعریف یک آرایه ساده در php :

$prices = array ( 0 => 2000, 1 => 3600, 2 => 3100 );

در بالا آرایه ای ایجاد کردیم شامل سه خانه 0 و 1 و 2 و مقادیر دلخواه خودمان را در آن قرار دادیم.

حالا برای مثال خانه 0 به شکل زیر قابل دسترس است :

Echo $prices[0];

 

داده ها از نوع شی (object) :

آبجکت ها نوعی از داده هستند که علاوه بر داده ها شامل اطلاعاتی برای چگونگی پردازش داده ها در خود جای داده اند.

آبجکت ها از ساختار های مشخصی به اسم کلاس (class) ایجاد می شوند.

در زمان مناسب در خصوص آبجکت ها صحبت خواهیم کرد.

 

داده هیچ مقدار (Null) :

این نوع داده ها تنها یک مقدار را معین می کنند و آن NULL است.

متغیری با داده NULL در واقع متغیری است که مقداری برای آن در نظر گرفته نشده است.

اگر متغیری تعریف کنیم و مقداری به آن ندهیم به صورت خودکار مقدار آن NULL در نظر گرفته خواهد شد.

 

داده منبع (Resource) :

داده های منبع به فایل ها مانند تصاویر یا فایل های متنی و… گفته می شود.

گاهی متغیر ها چیزی فراتر از مقادیر و رشته ها را در خود دارند.

در این جا مثالی از یک متغیر با این نوع داده را برای شما آوردیم :

$fp = fopen("test.txt",'r');

در مثال بالا فایلی به نام test.txt را فراخوانی و در متغیر $fp قرار دادیم.

 

بررسی کامل تر دستور echo و print

بعد از آشنایی با داده ها و متغیر های زبان php، و در نصب php دو دستور echo و print مورد بررسی قرار گرفته اند. همان طور که پیش تر گفتیم echo و print دو دستور مشابه برای چاپ کردن در صفحه نمایش هستند.

این دو دستور تفاوت های کوچکی دارند که با درک توابع در آینده به آن اشاره خواهیم کرد.

با این حال خوب است بدانید که دستور echo کمی سریع تر از print است.

دستور echo و print می تواند با پرانتز یا بدون پرانتز باشد.

در زیر مثالی از استفاده به دو شکل آمده است :

الحاق در دستور echo

در دستور echo و print می توانیم رشته ها الحاق کنیم و آن ها را به هم بچسبانیم.

عمل الحاق به وسیله نقطه و یا کاما به شکل زیر انجام می شود :

می توانیم برای چاپ متغیر ها نیز از echo یا print استفاده کنیم.

همچنین به صورت ترکیبی نیز می توان از رشته های دلخواه و متغیر ها استفاده کرد.

حتی گاهی لازم است متغیری را در میان یک رشته چاپ کنیم.

مثال موارد بالا را در تصویر زیر مشاهده می کنید :

 

الحاق ها در این دستورات برای اجتناب از تکرار دستور echo است.

همان طور که می بینید به شکل های مختلف می توانیم متغیر ها و رشته ها را به صورت الحاقی در این دستور بکار گیریم.

php زبان گسترده ای است، در این مقاله سعی کردیم شما را با نصب php آشنا کنیم.