مقدمه

در گذشته تمام کارهایی که با کامپیوتر انجام میشد به صورت کدنویسی و برنامه نویسی کردن امکان پذیر بود. امروزه برای ایجاد تعامل بین نرم‌افزارهای رایانه‌ای و کاربران، از نوعی رابط کاربری گرافیکی استفاده می‌شود. از اولین سیستم عامل‌هایی که این رابط کاربردی را استفاده کردند می‌توان به ویندوز و مکینتاش شرکت اپل اشاره کرد. حال سؤالی که برای ما مطرح می‌شود این است که gui چیست و مخفف چه کلمه‌ای است؟ در ادامة این مقاله به بررسی کامل gui  و موارد کاربرد آن می‌پردازیم.

رابط کاربری گرافیکی یا gui چیست؟

رابط کاربری گرافیکی نام دیگر اصطلاح gui  است که مخفف کلمة geraphical user interface  میباشد. این نوع رابط به کاربران اجازه می‌دهد تا بتوانند از طریق نمادهای گرافیکی با رایانه ها و دیگر دستگاه‌های الکترونیکی موجود، تعامل و ارتباط برقرار کنند. پیش از به روی کار آمدن رابط های گرافیکی، همه چیز با کد نویسی صورت میگرفت.

هریک از سیستم‌ عامل‌ها  همچون ios، mac، windows، android و… رابط کاربری گرافیکی مخصوص خود را دارند. همچنین این نوع رابط‌ها بر روی همة دستگاه‌های تلفن همراه، تبلت‌ها، لپ تاب و کامپیوتر مورداستفاده قرار می‌گیرند. به‌طورکلی این رابط کاربری گرافیکی شامل آیکون‌ها، نمایه‌های گرافیکی همچون دکمه و تعاملات دیگری که به آیکون‌ها ربط دارد، می‌شود.

در واقع با طراحی این رابط‌های گرافیکی دیگر نیازی به نوشتن کدهای فرمان نیست. رابط کاربری گرافیکی در سیستم‌هایی همچون سیستم‌عامل ویندوز موجب پدیدآمدن نسخه‌های متعددی از این سیستم‌عامل شده و موجب راحتی کار با هرکدام یک از نسخه‌های سیستم‌عامل، برای کاربران شده است. افراد با استفاده از آیکون‌های گرافیکی، دیگر نیازی به نوشتن فرمان رابط و متن و کدنویسی ندارند و همین امر موجب ساده‌تر شدن جزئیات فنی و دشوار سیستم‌ها می‌شود.

GUI چیست؟

مزایای استفاده از gui چیست؟

حال وقتی با رابط کاربری گرافیکی آشنا شدیم، سؤالی که پیش می‌آید این است که مزایا و معایب gui چیست؟ طبق معرفی gui این رابط موجب راحت‌تر شدن استفاده از ابزارهای الکترونیکی شده و دشواری‌های استفاده از سیستم عامل  و فناوریهای دیگر را آسان می کند. در ادامه به مزایای این رابط اشاره می‌کنیم.

  • سهولت در استفاده از ابزارهای الکترونیکی و فناوری، برای کاربران فراهم می‌شود.
  • افراد مبتدی و فاقد علم کامپیوتری نیز به‌راحتی می‌توانند از طریق gui از ابزارهای الکترونیکی استفاده نمایند.
  • با وجود gui  جستجوی فایل‌ها بسیار راحت‌تر صورت می‌گیرد.
  • در صورت نبودن رابط کاربری گرافیکی افراد برای استفاده از اپلیکیشن‌ها و برنامه‌های مختلف باید به علم برنامه‌نویسی و کدنویسی تسلط می‌داشتند.
  • ظاهر بصری ساده و پرکاربرد این رابط، برای افراد عادی نیز به‌راحتی قابل‌درک است.
  • پاسخ‌های حاصل از برنامه‌ها و یارانه توسط gui به‌خوبی برای افراد قابل‌درک است.

بررسی 6 مورد از مزایای gui

معایب gui یا رابط کاربری گرافیکی

  • برای استفاده از gui بر روی هر سیستم‌عامل متفاوتی، نیروی برق زیادی نیاز است.
  • رابط کاربری گرافیکی به فضای حافظه بیشتری نیاز دارد.
  • طراحی این نوع رابط‌ها برای برنامه‌نویسان و افراد حرفه‌ای در این زمینه، کمی زمان بر است. زیرا آن‌ها باید جزئیات را به طور اختصاصی طراحی و اجرا کنند تا موجب راحتی و آسایش کاربران شود.
  • هر فرد فقط می‌تواند از برنامه‌هایی که از قبل طراحی و برنامه‌ریزی‌شده است، استفاده نماید.

رابط گرافیکی GUI در برابر CLI

CLI مخفف کلمات Command Line Interface میباشد. البته برخی از مواقع به این رابط کاربری CUI یا رابط کاراکتری (Character User Interface) نیز گفته میشود. CLI در گذشته به شدت کاربردی و مورد استفاده بود؛ اما با روی کار آمدن واسط گرافیکی، کمتر کسی دست به استفاده از CLI میزند. در محیط Command Line ما برای انجام هر کاری باید از دستورات نوشتاری یا همان کاراکتر ها استفاده کنیم. در این روش کار کردن همواره باید دقت کنیم که کلمه یا حرفی به اشتباه تایپ نشود وگرنه نتیجه آنچه مدنظر ما هست، نخواهد شد.

شاید برای مهندسین نرم افزار که برنامه نویسانی حرفه ای هستند، استفاده کردن از محیط Command ساده به نظر برسد. اما هرگز برای کاربران معمولی سیستم های کامپیوتری اینگونه نخواهد بود. کاربران به شدت عاشق استفاده از محیط های گرافیکی هستند. پس در محیط گرافیکی یا GUI ما میتوانیم با کشیدن و رها کردن (drag and drop) به تمام خواسته های خودمان دست پیدا کنیم. در صورتی که برای پخش کردن یک آهنگ ساده در محیط کامند لاین باید از نوشتن دستورات پیچیده و آدرس دهی های سخت استفاده شود.

 عملکرد gui  به چه نحوی است؟

در پاسخ به سؤال عملکرد gui چیست؟ می‌توانیم بگوییم که در هر سیستم عاملی فرمان‌های پیچیده و دشوار، توسط رابط کاربری گرافیکی یا همان gui  به‌صورت آیکون، دکمه و یا نشانگر در می‌آید.این امر، فرایند کار با سیستم‌ها را بسیار ساده و راحت می‌کند و حتی  می‌توان فرمان های پیچیده و دشوار از دید کاربران مخفی نمود.

در سیستم عاملی همچون سیستم‌عامل ویندوز، شما می‌توانید با کلیک بر روی هر آیکون و نشانگر، فعالیت موردنظر خود را از دستگاه الکترونیکی یا رایانه بخواهید. این عمل نه‌تنها در سیستم‌عامل ویندوز، بلکه بر روی هر اپلیکیشن و برنامه‌ای قابل‌اجرا خواهد بود.

در واقع عملکرد رابط کاربری گرافیکی به نحوی است که زبان کاربر را در قالب آیکون‌ها و یا فرمان‌های کوتاه، به زبان کامپیوتر ترجمه می‌کند و کامپیوتر نیز به‌راحتی به هر یک از درخواست‌های افراد پاسخ می‌دهد. در صورت اختراع نشدن gui، این عمل به‌سختی صورت می‌گرفت و تنها افرادی که به علم برنامه‌نویسی تسلط داشتند می‌توانستند با ابزارهای الکترونیکی کار کنند.

بررسی 4 مورد از معایب gui

المان‌های اصلی رابط کاربری گرافیکی چه هستند؟

رابط کاربری گرافیکی یا همان GUI دارای المان هایی اساسی مانند دکمه، پنجره، نماد ها و منو ها میباشد. این المان ها دقیقا همان بخش های مورد نیاز کاربران برای برقراری ارتباط با سیستم عامل میباشند. در ادامه به بررسی مختصر هر یک از المان های اصلی در GUI میپردازیم :

  • دکمه یا Button: مسئول دریافت کلیک های کاربران در سیستم عامل میباشد
  • جعبه اطلاعات یا Dialog box: این بخش اطلاعات مورد نیاز کاربر را در محیطی جذاب به نمایش در می‌آورد
  • آیکون‌ها یا Icons: آیکون ها و نماد ها معمولا برای جذاب تر شدن در کنار عناوین مورد استفاده قرار میگیرند
  • منو یا Menu: فهرستی از تمام موارد اضافه مورد نیاز کاربران
  • نوار ابزار یا Toolbar: فهرستی از ابزار های مهمی که باید دم دست کاربران باشد
  • عناصر ورودی یا Input: باکس ها یا بخش هایی که کاربران اطلاعات خود را به صورت متن در آن وارد میکنند

تعامل کاربر با رابط gui  چگونه است؟

یکی از عواملی که موجب تحریک رابط gui می‌شود، کارهای ساده‌ای همچون کلیک کردن است.کاربر با این شیوه رابط را به عکس‌العمل وادار می‌کند. حال رابط این خواسته کاربر را شناسایی و بررسی می‌کند و آن را برای وسایل الکترونیکی به زبان اسمبلی ترجمه می‌کند.

gui  علاوه بر ترجمه  درخواست‌های کاربران برای ابزار الکترونیکی، اطلاعاتی دیگر همچون مقدار حافظه مورد استفاده، سرعت پردازشگر، میزان برق مصرفی برای هر دستگاه، اندازه فایل‌های مورد نیاز و … را برای کاربران مورد نمایش قرار می‌دهد و کاربر برای استفاده از اطلاعات هرکدام از موارد بالا از یک کلیک و یا فشار دکمه استفاده می‌کند.

حال باید بدانیم که تاریخچة gui چیست و از چه زمانی از این رابط استفاده می‌شود. در ادامة این مقاله به بررسی تاریخچة این رابط گرافیکی می‌پردازیم.

تاریخچة رابط کاربری گرافیکی یا gui چیست

gui  در دهه ی 1970 در آزمایشگاه پائولو توسط اشخاص آلن کی و داگلاس اختراع شد و از همان ابتدا در شرکت مایکروسافت، سیستم عامل ویندوز و شرکت اپل مورد استفاده قرار گرفت. قبل از اختراع gui  در کامپیوترها و دیگر سیستم عامل‌ها از رابط‌های خط فرمان استفاده می‌شد که این رابط‌ها دارای محدودیت بسیاری بودند.

پس از اختراع gui  و استفاده از آن در شرکت اپل، این رابط محبوبیت ویژه‌ای بین افراد پیدا کرد. برقراری ارتباط با رابط های متنی بسیار دشوار بود و همین سبب علاقه کاربران به GUI شد. امروزه دیگر کمتر کسی علاقه مند استفاده از محیط Command Line میباشد.

نمونه هایی از GUI

امروزه اکثر سیستم عامل ها از رابط کاربری گرافیکی استفاده میکنند. شاید مشهور ترین سیستم عامل همان سیستم عامل ویندوز باشد که روزانه بسیار زیاد از آن استفاده میکنیم. البته که سیستم عامل اندروید را نیز نباید از یاد برد. عاوه بر ویندوز و اندروید میتوان نمونه های دیگری از GUI را بدین شکل لیست کرد :

  • انواع لینوکس مانند اوبونتو
  • Apple System 7
  • MacOS
  • سیستم عامل کروم بوک
  • و بسیاری از سیستم‌عامل‌های جدید

نتیجه‌گیری gui چیست؟

..  در این مطلب درباره GUI صحبت کردیم و تمامی نکاتی که باید بدانید را بیان کردیم. آیا تجربه‌ای از کار با کامپیوتر قبل از این اختراع داشته٬اید نظر خود را با ما در میان بگذارید.