اینترنت اشیا چیست؟
اینترنت اشیا (Internet of Things) که به اختصار به آن IoT نیز گفته می‌شود، مبحثی پیرامون گسترش قدرت اینترنت به مواردی فراتر از کامپیوترها و گوشی‌های هوشمند و در واقع اتصال طیف وسیعی از اشیا، فرایندها و محیط به اینترنت یا یک شبکه بین‌المللی است. این فناوری، امروزه در حال تغییر دادن اکثر صنایع مهم، شامل کشاورزی، پزشکی و … است.
به عبارتی دیگر، فناوری IoT، سیستمی از دستگاه‌های محاسباتی، ماشین‌های مکانیکی و دیجیتالی، اشیا، حیوانات و یا حتی افراد است که با شناساگرهای یکتایی مشخص شده‌اند و توانایی انتقال داده‌ها در شبکه، بدون نیاز به تعاملات انسان با انسان و یا انسان با کامپیوتر دارند.
فناوری IoT چگونه کار می‌کند؟
اکوسیستم IoT، مجموعه‌ای از دستگاه‌های هوشمند مبتنی بر وب است که با بهره‌گیری از پردازنده‌های تعبیه شده، سنسورها و سخت افزارهای ارتباطی، به گرد آوری، ارسال و اقدام روی داده‌های دریافت شده از محیط می‌پردازد. این داده‌ها توسط حسگرها، از طریق اتصال به یک درگاه IoT یا دستگاه لبه، برای تحلیل به فضای ابری ارسال میشوند و یا این که به صورت محلی توسط خود پردازنده تحلیل میشوند.
برخی مواقع این دستگاه‌ها با سایر دستگاه‌های مرتبط نیز ارتباط برقرار می‌کنند و بر پایه اطلاعاتی که از یکدیگر می‌گیرند، عمل می‌کنند. دستگاه‌هایی که به فناوری اینترنت اشیا متصل شده‌اند، می‌توانند بیشتر کارها را بدون نیاز به دخالت انسان انجام دهند.
البته افراد می‌توانند با دستگاه‌ها نیز تعامل داشته باشند. به عنوان مثال، می‌توانند آن‌ها را تنظیم کنند و یه به آن‌ها دستور بدهند. البته لازم به ذکر است که پروتکل‌های اتصال، شبکه و ارتباط که با این نوع از دستگاه‌های مبتنی بر وب به کار می‌روند، عمدتا به اپلیکیشن‌های خاص IoT بستگی دارند.
مزایا و کاربرد اینترنت اشیا
اینترنت اشیا، مزایای بسیار زیادی برای سازمان‌ها، کسب و کارها و صنایع مختلف دارد و می‌تواند تاثیر مثبتی بر روی بازده کاری تمامی صنایع داشته باشد. در ادامه مزایای این فناوری را بیشتر توضیح می‌دهیم.
- امکان نظارت بر روی فرایندهای کلی کسب و کارها
- این فناوری تجربه مشتری را بهبود می‌بخشد
- امکان صرفه جویی در وقت و پول
- افزایش بازده کاری کارمندان
- ادغام و هماهنگ کردن مدل‌های کسب و کار
- افزایش درآمد صنایع
در دنیای امروزی، محدودیتی برای کاربردهای اینترنت اشیا وجود ندارد. در واقع، همانطور که حضور اینترنت، طیف وسیعی از کاربران را تحت تاثیر قرار داده، این فناوری نیز می‌تواند طیف وسیعی از کاربران را متاثر کند. البته باید توجه داشته باشید که کاربردهای اینترنت اشیا، بسته به مقیاس اتصالات و تعداد دستگاه‌های درگیر، می‌تواند متنوع باشد و برای یک کاربر خاص و یا حتی یک شهر، کاربردهای مختلفی داشته باشد. در ادامه برخی از این موارد را بررسی می‌کنیم.
- فناوری IoT در خانه‌ها مانند ساعت‌های هوشمند، ردیاب‌های سلامتی و ….
- فناوری IoT برای اتومبیل‌ها مانند حسگرهای درون خودرو، گرد آوری داده‌های بلادرنگ پیرامون خودرو و یا حتی راندن خودرو به صورت خودمختار
- کارخانجات مانند جمع آوری اطلاعات، انجام کارهای تکراری، خودکار سازی فرایند تولید
- فناوری IoT در کشاورزی
- فناوری IoT در شهرها
- کسب و کارهای مختلف و یا تبلیغات
- اینترنت اشیا در بهداشت و درمان
- آموزش
دلایل اهمیت اینترنت اشیا
هنگامی که اشیای مختلف به اینترنت متصل میشوند، می‌توانند اطلاعات مختلفی را ارسال و یا دریافت کنند و یا حتی به صورت هم زمان دو کار را انجام دهند. این توانایی، موجب می‌شود تا اشیا، هوشمند شوند و این هوشمندی همان ویژگی است که بشر در حال حاضر در صدد آن است. اما شاید برای شما این سوال پیش بیاید که هوشمند شدن اشیا چه سودی برای انسان‌ها دارد؟
دقت داشته باشید که این امر بدان معنا است که اشیا می‌توانند درخواست کاربران را از طریق اینترنت جست و جو کنند و اطلاعات یافت شده را دریافت کنند. سپس آن دستورات را به بهترین شکل ممکن انجام دهند.
امنیت اینترنت اشیا
یکی از اصلی‌ترین چالش‌های فناوری IoT، امنیت آن است. حسگرها در بسیاری از موارد داده‌های بسیار حساس مانند این که کاربر در خانه خود چه کارهایی را انجام می‌دهد گردآوری می‌کند. به همین دلیل، امن نگه داشتن این اطلاعات، برای کسب اعتماد مصرف کنندگان، اهمیت بسیار زیادی دارد. البته تا کنون اطلاعات ثبت شده توسط این دستگاه‌ها، در اغلب موارد بسیار ضعیف بوده است. البته با توجه به هدف بسیار بزرگ برای همه گیر شدن دستگاه‌های مجهز به این فناوری، مطمئنا روش‌های مختلفی برای افزایش امنیت آن‌ها در آینده استفاده خواهد شد.
شرایط کنونی اینترنت اشیا
اولین ایده‌های افزودن حسگرها و هوش به اشیا، در ده‌های 80 تا 90 میلادی مطرح شد اما با این حال، رشد این فناوری بسیار کند پیش رفت، زیرا در آن زمان، فناوری‌ها آماده این مبحث نبودند. تراشه‌ها در آن زمان بسیار بزرگ و حجیم بودند و راهی برای تعامل موثر اشیا با یکدیگر وجود نداشت. اما در سالیان اخیر، پردازنده‌های ارزان قیمتی وارد بازار شدند که می‌توانستند در مصرف انرژی صرفه جویی کنند و امکان اتصال به میلیون‌ها دستگاه دیگر را داشتند.
افزودن تگ‌های RFID به تجهیزات گران قیمت، به منظور کمک به ردیابی موقعیت آن‌ها، یکی از اولین کاربردهای اینترنت اشیا بود. اما از آن زمان تاکنون، هزینه‌های افزودن حسگرها و اتصالات اینترنتی اشیا همواره کاهش یافته و کارشناسان پیش بینی می‌کنند که کارکردهای پایه‌ای لازم برای اینترنت اشیا روزی در حدود ده سنت و یا کمتر هزینه خواهد داشت که این امر امکان متصل شدن همه چیز به اینترنت را فراهم می‌کند.
توسعه و افق آینده اینترنت اشیا
تکامل اینترنت، پهنای باند و پروتکل‌های ارتباطی، نقش بسیار مهمی در پیشرفت فناوری IoT دارند. سرعت اینترنت هر ساله رو به افزایش است و علاوه بر این، دستگاه‌های بسیار زیادی با عملکرد داخلی Wi-Fi تولید میشوند که دارای پروتکل‌های پیشرفته‌تری برای اینترنت اشیا با سرعت بیشتر و مصرف انرژی کمتری دارند. به همین دلیل، اشیا با سرعت بیشتر و ارزان‌تری به اینترنت متصل میشوند.
اینترنت اشیا در ایران
در حال حاضر، در ایران نیز پروژه‌های اینترنت اشیای بسیار زیادی در استارتاپ‌ها و کسب و کارها شکل گرفته است. البته شاید نتوان پروژه‌ای را ذکر کرد که تمامی مولفه‌های IoT را رعایت کرده باشد اما باید دقت داشته باشید که این فناوری در جهان نیز نو ظهور است و می‌تواند گفت که تازه در مرحله تست‌های اولیه به سر می‌برد. نو بودن این مبحث در ایران، پتانسیل بالای موجود برای فعالیت و سرمایه‌گذاری در حوزه اینترنت اشیا در ایران را نشان می‌دهد.
همچنین با کاهش قیمت حسگرها و ارتباطات، افزودن دستگاه‌های جدید به این فناوری، پیش بینی می‌شود که IoT در آینده‌ای بسیار نزدیک، مقرون به صرفه‌تر شود. اغلب شرکت‌ها، همانطور که بیان شد فعلا در گام‌های آزمایشی سر می‌کنند، زیرا فناوری‌های مورد نیاز برای آن، مانند اتصالات 5G، فناوری حسگرها و تحلیل، خودشان همچنان در مراحل آزمایشات اولیه هستند.
جمع‌بندی
در این مطلب، با بررسی کاربردها و مزایای IoT همراه شما بودیم. IoT یکی از جدیدتری فناوری‌های روز دنیا است و با این ایده‌های اولیه آن در سال‌های دور مطرح شده اما همچنان این فناوری در مراحل آزمایشات اولیه است و دستگاه‌های بسیار کمی در سراسر جهان از آن استفاده می‌کنند. طبق آمارهای به دست آمده از کارشناسان این حوزه، پیش بینی می‌شود که این فناوری در مدت زمان بسیار کمی، بتواند انقلابی بزرگ در تمامی صنایع، کسب و کارها و حتی زندگی شخصی افراد ایجاد کند و کیفیت زندگی افراد را بهتر کند.