در این دوره از نسخه 5.2 وردپرس استفاده شده که پیشنهاد میکنم برای همخوانی با دوره نسخه 5.2 وردپرس و نسخه xampp 7.4.33 دانلود و استفاده کنید.

قبل از آموزش طراحی سایت با وردپرس بهتر است ابتدا توضیح دهیم که چگونه می توانید یک سایت داشته باشید.

برای داشتن یک وبسایت در اینترنت راه های مختلفی وجود دارد. می توانید زمان زیادی را صرف یادگیری زبان برنامه نویسی وب کنید یا اینکه با صرف هزینه بالا، طراحی وبسایتتان را به یک برنامه نویس یا شرکت برنامه نویسی واگذار کنید.

در هر دو مورد، زمان و هزینه کلانی صرف می شود  که ممکن است ضربه زیادی به استارتاپ یا کار شما وارد کند. آیا راهی وجود دارد که با صرف هزینه خیلی کم و و حتی بدون داشتن دانش برنامه نویسی بتوان یک وبسایت طراحی کرد ؟

جواب: بله! در طراحی سایت بدون کدنویسی می توانیم با استفاده از سیستم های مدیریت محتوا و آموزش وردپرس به راحتی در کمتر از 5 دقیقه یک وبسایت داشته باشیم. به زبان خیلی ساده سیستم مدیریت محتوا یا به عبارتی دیگر «سایت ساز»نرم افزاری است که می توان محتوای سایت را به صورت کامل مدیریت کرد.

درصورت تمایل به یادگیری کدنویسی می توانید عضو کانال «آموزش کدنویسی وردپرس» شوید: تلگرام | ایتا | سروش | بله

سرفصل های آموزش طراحی سایت بدون کدنویسی:

  • فصل اول: آنچه که باید درباره وردپرس بدانید

    • توضیحات فصل اول
    • چرا از طریق اینترنت کسب درآمد کنیم؟
    • درآمد اینترنتی برای چه کسانی مناسب است؟
    • روش های کسب درآمد از اینترنت
    • تفاوت شغل و کسب و کار
    • چرا ما سایت را انتخاب می کنیم؟
    • چگونه یک وبسایت داشته باشیم؟
    • چرا باید وردپرس را انتخاب کنیم؟
    • چه سایت هایی می توان با وردپرس زد؟
    • راه های کسب درآمد از وردپرس
  • فصل دوم: نصب وردپرس روی سیستم محلی

    • مواد لازم برای داشتن یک وبسایت!
    • نصب xampp در ویندوز
    • نصب وردپرس در ویندوز
    • نصب وب سرور Lamp روی لینوکس توزیع اوبونتو
    • نصب آخرین نسخه وردپرس روی لینوکس توزیع اوبونتو
    • معرفی پیشخوان یا داشبورد وردپرس
  • فصل سوم: نصب وردپرس روی هاست

    • نکات لازم در رابطه با انتخاب و خرید دامنه
    • نکات لازم در رابطه با انتخاب و خرید هاست یا میزبان
    • ثبت نام در ایرنیک (nic.ir) برای خرید و ثبت دامنه ir.
    • خرید هاست و دامنه از سایت های میزبانی وب
    • ورود به Direct Admin و معرفی محیط آن
    • نصب وردپرس از محیط Direct Admin
    • تغییر نسخه PHP برای افزایش سرعت در Direct Admin
    • فعالسازی SSL رایگان برای استفاده از HTTPS در Direct Admin
    • خرید هاست و دامنه از سایت های میزبانی وب
    • اتصال زیردامنه dl.daneshjoowp.ir به هاست دانلود
    • ورود به CPanel و معرفی محیط آن
    • نصب وردپرس از محیط CPanel
    • تغییر نسخه PHP برای افزایش سرعت سایت در CPanel
    • ساخت ایمیل رسمی info@daneshjoowp.ir در CPanel
    • اتصال زیردامنه dl به عنوان هاست دانلود در CPanel
    • تهیه و ایجاد هاست رایگان
    • نصب وردپرس روی هاست رایگان
  • فصل چهارم: نوشته ها در وردپرس

    • نوشتن اولین نوشته در وردپرس و معرفی گوتنبرگ
    • بلاک پاراگراف (بخش اول، نوار ابزار)
    • بلاک پاراگراف (بخش دوم، تنظیمات)
    • رفع مشکل انتخابگر رنگ در وردپرس 5.3
    • بررسی انواع روش اضافه کردن بلاک گوتنبرگ
    • بلاک تصاویر و تنظیمات
    • بلاک سرفصل ها، نحوه استفاده و اهمیت آن برای سئو
    • بلاک شعر و تفاوت با سایر بلاک های متنی
    • بلاک صوت و تنظیمات پخش کننده صوتی
    • بلاک ویدئو و تنظیمات پخش کننده ویدئویی
    • بهینه سازی تصاویر متحرک با استفاده از پخش کننده ویدئویی
    • بلاک فایل و تفاوت با سایر بلاک های رسانه
    • بلاک گالری و نحوه ساخت گالری تصاویر
    • بلاک لیست و انواع آن
    • بلاک رویه (باکس متنی به همراه پس زمینه تصویری)
    • بلاک نقل قول BlockQuote
    • بلاک ویرایشگر کلاسیک وردپرس
    • بلاک کد نویسی
    • بلاک از پیش قالب بندی شده، تفاوت با سایر بلاک های متنی
    • بلاک نقل قول PullQuote
    • بلاک Html سفارشی
    • بلاک جدول، تنظیمات ستون و سطر و …
    • بلاک دکمه و نحوه سفارشی سازی
    • بلاک ستون و نحوه ستون بندی محتوا
    • بلاک رسانه و متن در کنار هم
    • بلاک های جدا کننده (صفحه بندی، فاصله، ادامه مطلب و … )
    • بلاک کد کوتاه یا شورتکد (کد کوتاه چیست؟ )
    • بلاک آرشیو یا بایگانی
    • بلاک تقویم محتوا
    • بلاک دسته بندی
    • بلاک پست های اخیر یا آخرین مطالب
    • بلاک آخرین دیدگاه های مطالب
    • بلاک خبرخوان(Rss) و اهمیت آن در به روز بودن
    • بلاک جستجو در سایت و سفارشی کردن آن
    • بلاک ابر برچسب
    • بلاک های جاساز کننده (پست اینستاگرام، وردپرس و … )
    • تنظیمات گوتنبرگ
    • مدیریت بلاک ها
    • تصویر شاخص، اهمیت و نکات لازم در طراحی آن
    • ایجاد و مدیریت گالری کلاسیک در نوشته
    • لیست پخش صوتی و بررسی تنظیمات
    • لیست پخش ویدئویی، تنظیمات و گذاشتن چند زیر نویس
    • رمزگذاری، خصوصی کردن، زمانبندی و انتشار نوشته
    • ساختار نوشته یا Post Format و کاربرد آن
    • رونوشت ها، بررسی و بازیابی ویرایش قبلی نوشته
    • نامک، آدرس اینترنتی یا slug نوشته و اهمیت آن
    • برچسب و دسته بندی نوشته و تفاوت آن ها با یکدیگر
    • چکیده پست و کاربرد آن و تفاوت با متن اصلی نوشته
    • تنظیمات دیدگاه و بازتاب های یک نوشته
    • بررسی جدول نوشته ها و نحوه جستجو در آن
  • فصل پنجم: رسانه ها در وردپرس

    • آپلود، مدیریت رسانه و بررسی فرمت های پشتیبانی شده
    • ویرایش تصاویر در رسانه وردپرس
  • فصل ششم: بگه ها

    • برگه و کاربرد آن و تفاوت آن با پست ها
  • فصل هفتم: دیدگاه ها

    • مدیریت دیدگاه ها
  • فصل هشتم: قالب و بخش نمایش وردپرس

    • معرفی بخش نمایش پوسته ها
    • نصب پوسته از مخزن وردپرس (wordpress.org)
    • نصب وردپرس از طریق فایل پوسته
    • ابزارک یا ویجت (بخش اول)
    • ابزارک یا ویجت (بخش دوم)
    • منوها و جایگاه منو ها
    • مدیریت منو ها در بخش سفارشی سازی
    • تنظیمات پس زمینه قالب
    • تنظیمات هدر یا سربرگ قالب
    • معرفی بخش سفارشی سازی قالب
    • ویرایش کد ها پوسته و غیر فعال کردن امکان ویرایش
  • فصل نهم: افزونه ها

    • مدیریت افزونه ها(نصب، حذف، فعالسازی و غیر فعالسازی)
    • معرفی ویژگی ترمیم یا بازیابی در وردپرس 5.3
  • فصل دهم: کاربران

    • افزودن کاربر جدید به سایت
    • فعالسازی امکان ثبت نام کاربر
    • معرفی نقش کاربران و کاربرد آن
    • مدیریت پروفایل کاربران
    • حذف کاربر و انتقال مطالب به کاربر دیگر
  • فصل یازدهم: ابزارها

    • درون ریزی و برون بری داده ها(Import & Export)
    • برون بری و حذف داده های شخصی کاربران
    • معرفی ابزار سلامت سایت
  • فصل دوازدهم: تنظیمات

    • آواتار یا گراواتار در وردپرس چیست؟
    • تنظیمات عمومی سایت
    • تنظیمات مخفی در وردپرس
    • تنظیمات مرتبط با نوشتن
    • تنظیمات مرتبط با خواندن
    • تنظیمات گفت و گو (بخش اول)
    • تنظیمات گفت و گو (بخش دوم)
    • تنظیمات رسانه
    • تنظیمات پیوند های یکتا و ساختار آدرس اینترنتی
  • فصل سیزدهم: به روز رسانی ها

    • به روز رسانی ها (بخش اول)
    • به روز رسانی ها (بخش دوم)
  • فصل چهاردهم: راه اندازی فروشگاه اینترنتی با ووکامرس

    • نصب سایت از طریق بسته نصبی
    • نصب فروشگاه ساز ووکامرس
    • درون ریزی داده های سایت فروشگاهی
    • ثبت محصول و فروش آن
    • تنظیمات قالب فروشگاهی
    • ساخت بسته نصبی و انتقال سایت از لوکال به هاست اصلی
    • فعالسازی و اتصال گوگل آنالیتیکس به سایت
    • فعالسازی و اتصال کنسول جستجوی گوگل به سایت
    • اتصال به درگاه اینترنتی و کسب اولین درآمد سایت
  • تکنیک و ترفند های طراحی سایت های وردپرسی

    • دسترسی به سایت قبل از تنظیم شدن دامنه
    • اتصال Gmail به ایمیل وبسایت (info@daneshjoowp.ir)
    • استفاده از دامنه دلخواه به جای localhost در xampp
    • ترفندهای دیگر به زودی…
  • رفع خطاها احتمالی وردپرس

    • خطای Gateway Timeout در بسته نصبی Duplicator
    • رفع خطاهای دیگر به زودی…

پیش نیازها:

  • این دروه از صفرتاصد آموزش داده شده است و هیچ گونه پیش نیازی ندارد.و تنها علاقه و انگیزه شما عزیزان مورد نیاز است
نکته
همچنین بخوانید:آموزش المنتور پروژه محور صفر تا صد بهمراه 4 پروژه عملی

سیستم مدیریت محتوا چیست:

بطور خلاصه سیستم مدیریت محتوا (Content Management System) و یا به اختصار CMS، سیستمی است که جهت مدیریت ساده محتوای وب سایت بکار می رود. CMS چرخه زندگی صفحات وب سایت اینترنتی را از لحظه ایجاد تا زمان انقراض در بر می گیرند و به صاحبان این وب سایت ها , که لزوما آشنا با مباحث تخصصی اینترنت , وب و برنامه نویسی تحت وب نیستند ، اجازه می دهند تا بتوانند سایت های خود را به نحوی حرفه ای مدیریت کنند.

مزایای استفاده از سیستم مدیریت محتوا

  • صرفه‌جویی در زمان
  • صرفه‌جویی در هزینه
  • پشتیبانی مطمئن
  • امنیت بالا
  • عدم نیاز به دانش برنامه نویسی
  • وجود مستندات، راهنما و آموزش کافی
  • انعطاف پذیری
نکته
همچنین بخوانید: مزایای وردپرس

کدام سیستم مدیریت محتوا را انتخاب کنیم؟

تاکنون سیستم های مدیریت محتوای مختلفی مانند وردپرس، جوملا، دروپال، مجنتو، اپن کارت و … طراحی شده اند.اینکه کدام یک از آنها بهتر است باید ابتدا پارامترهای زیر را بررسی کنیم:

  • قیمت: اکثر سیستم های مدیریت محتوا رایگان هستند
  • مدت زمان برای راه اندازی
  • پشتیبانی از نصب قالب، ماژول، کامپوننت، افزونه یا پلاگین
  • سازگاری با موتور های جستجو
  • رابط کاربری پنل مدیریت و سایت
  • امنیت
  • فروشگاهی بودن یا قابلیت تبدیل به فروشگاه شدن
  • بررسی نتیجه جستجوی گوگل ترند و تعداد افرادی که از آن استفاده میکنند.
نکته
شما می توانید دوره جامع آموزش افزونه نویسی وردپرس را برای تکمیل مهارت خود مشاهده فرمایید.

از این میان سیستم وردپرس، جوملا و دروپال رتبه بالاتری را نسبت به بقیه دارند و نتایج بررسی ها نشان می دهد که وردپرس در صدر سایت ساز ها قرار دارد. میتوانید نگاهی به نتایج جستجوی گوگل در 12 ماه اخیر در ایران بیندازید:

همانطور که می بینید محبوبیت وردپرس نسبت به سایر سیستم های مدیریت محتوا به طور چشمگیری بالاتر است به طوری که حتی قابل مقایسه هم نیستند. بیایید با هم میزان نصب این سیستم  را هم توسط افراد بررسی کنیم:

کدام سیستم مدیریت محتوا بهتر است

وردپرس چیست:

وردپرس یک سیستم مدیریت محتوا (CMS) برای راه اندازی و ایجاد سایت‌ها (ویکی پدیا) و وبلاگ‌ها است. وردپرس (WordPress) در ابتدا تنها یک سیستم رایگان وبلاگ‌نویسی بوده که امکانات خوبی را در اختیار وبلاگ نویسان قرار می‌داد و سپس به صورت یک سامانه مدیریت محتوا یا نرم‌افزار متن باز برای مدیریت محتوای سایت‌ها معرفی شد.

وردپرس با زبان برنامه‌نویسی پی اچ پی نوشته شده و توسط مای‌اس‌کیوال پشتیبانی می‌شود.  این سیستم کاملاً رایگان و متن باز است و با سرعت و پیشرفتی قابل ملاحظه تبدیل به معروف‌ترین و پرکاربردترین ابزار ساخت وبلاگ و سایت بر روی هاست شده‌است.

نکته
مقاله پیشنهادی: مزایای وردپرس

در اکثر کشورهای جهان، وردپرس پراستفاده‌ترین CMS در بین طراحان سایت است. کشور ما هم از این قائله مستثنا نیست و اکثر سایت‌های موجود در وب فارسی، با استفاده از وردپرس ساخته شده‌اند. سهولت استفاده و همچنین فراوانی آموزش رایگان وردپرس در سطح اینترنت، باعث شده در سال‌های اخیر، توجه بسیاری از طراحان سایت به سمت این CMS دوست داشتنی جذب شود.

به ساده‌ترین زبان ممکن، وردپرس یک سیستم سایت ساز و مدیریت محتوا است که با استفاده از آن، می‌توانید به سادگی انواع سایت‌های فروشگاهی، خبری، شخصی و… را طراحی و راه اندازی کنید. استفاده از وردپرس کاملا رایگان است و به دلیل انعطاف بالایی که این سیستم دارد، می‌توانید به سادگی و پس از گذراندن آموزش رایگان وردپرس، در کمتر از چند ساعت، هر مدل سایت و وبلاگ که مد نظر دارید را راه اندازی کنید.

نکته
همچنین بخوانید:آموزش رایگان افزونه المنتور | بررسی نحوه نصب و پیکربندی المنتور

چه سایت هایی را می توان با وردپرس راه اندازی کرد؟

سوال خیلی از دانشجوهای دوره های وردپرس این است که چه نوع سایت هایی را می توان با وردپرس طراحی کرد .در جواب باید بگوییم تجربه سایت های موفق ثابت کرده است که تقریبا هر نوع سایتی را می توان با وردپرس راه اندازی کرد. مثل سایت های فروشگاه فیزیکی یا مجازی، خبرگزاری، انجمن پرسش و پاسخ، گالری و … که در زیر نمونه های موفق این سایت ها را می توانید ببینید:

  • دانلود نرم افزار و بازی کامپیوتر و موبایل مثل apktops، downloadha و mihandownload
  • دانلود موزیک، فیلم و سریال مثل iranfilm،  nex1musicو ganja2music
  • سایت های خبری مثل Digiato  و خبرگزاری های مختلف
  • سایت های آموزشی مثل دانشجویار
  • سایت های اداری و سازمانی
  • انجمن های پرسش و پاسخ
  • سایت های گالری عکس و فیلم، نمونه کار، وبلاگ
  • و …

راه های کسب درآمد از طریق یادگیری وردپرس:

توصیه می کنم قبل از اینکه تصمیم بگیرید دانشی بیاموزید ابتدا بررسی کنید بینید چه مدل کسب درآمدی می توانید از آن دانش داشته باشید.در وردپرس هم راه برای درآمد زایی زیاد است که می توان بسته به سطح یادگیری به موارد زیر اشاره کرد:

  • طراحی وب سایت وردپرس
  • توسعه وب سایت وردپرس
  • بازاریابی و تبلیغات
  • مشاوره وردپرس
  • تخصص در سئوی وردپرس
  • طراحی قالب
  • طراحی افزونه
  • راه اندازی فروشگاه اینترنتی فیزیکی و مجازی
  • آموزش وردپرس
  • فروش هاست وردپرس
  • عضویت ویژه در وردپرس

دوره آموزش طراحی سایت با وردپرس بدون کد نویسی :

بنیاد علمی آموزشی دانشجویار دوره ای را تهیه کرده است که کاربران حتی  افراد مبتدی می توانند با گذراندن این دوره به مهارت کامل وردپرس، مدیریت هاست و دامنه، طراحی سایت های مختلف از جمله فروشگاهی، ثبت درگاه بانکی و ثبت اولین خرید و درآمد دست یابند.

در این دوره شما توانایی طراحی و راه اندازی یک سایت وردپرسی را بدون کدنویسی و به طور کامل از صفر تا صد به دست می آورید.

مخاطبین دوره طراحی سایت بدون کد نویسی:

  • علاقه مندان به طراحی سایت
  • علاقه مندان به وردپرس
  • کسانی که قصد کسب درآمد از این حوزه را دارند.
  • و…

آنچه با خرید دوره آموزش طراحی سایت بدون کد نویسی به دست می آورید:

  • دریافت به روز ترین سرفصل آموزشی و آخرین ورژن های تکنولوژی
  • آموزش مطالب تخصصی و عدم اتلاف وقت برای مباحث غیر کاربردی
  • اجرایی کردن ایده های خودتان
  • متخصص شدن در وردپرس
  • به دست آوردن یک فرصت ویژه برای کسب درآمد و اشتغال
  • و…
  •  

مزایای خرید دوره :

  • تمامی آموزش ها 3 ماه بعد از انتشار دوره دارای پشتیانی تخصصی توسط مدرس است.
  • چنانچه سورس و فایل های جانبی برای دوره موجود باشد، همراه با لینک های آموزش در اختیار شما عزیزان قرار می گیرد.
  • با تهیه این دوره آموزشی، محتوای ارزشمند برای ورود به بازار کار را به قیمت ناچیزی در اختیار دارید.
  • ویدئو های آموزشی توسط واحد کنترل کیفیت ما بررسی و سطح علمی ، صدا و تصویر ، شیوه بیان و سایر موارد آن تایید می شود.
  • ویدئو های آموزشی ما در حد نیاز به مباحث تئوری می پردازد و بیشتر آموزش به صورت عملی و متناسب با بازار کار می باشد.
  • بلافاصله پس از ثبت سفارش لینک دانلود برای شما فعال شده و به ایمیلتان ارسال میگردد. همچنین در صورت انتخاب گزینه پستی مراحل ارسال مرسوله از طریق ایمیل به اطلاع شما میرسد.
  • کیفیت تمامی دوره های سایت تضمین شده است. در صورت عدم رضایت از آموزش، به انتخاب شما یا به صورت رایگان یک یا چند آموزش معادل دیگر دریافت می کنید و یا ۷۰ درصد مبلغ پرداختی به کیف پول شما بازگشت داده می شود.
  • و  مهمتر از همه اینکه لذت داشتن یک سایت کامل را بدون پرداخت هزینه و هیچ دانش برنامه نویسی  تجربه خواهید کرد.

تاریخچه وردپرس؛ سازنده وردپرس کیست؟

داستان وردپرس از سال 2003 شروع شده و تا به امروز ادامه دارد. هر روز که می‌گذرد، قسمت دیگری به این داستان اضافه می‌شود. افراد زیادی از سرتاسر جهان برای بهبود این نرم افزار، با یکدیگر همکاری می‌کنند.

در سال 2003 و قبل از اینکه چیزی به اسم وردپرس وجود داشته باشد، شخصی به نام مت چارلز مولنوگ (Matt Charles Mullenweg) یک وبلاگ ساده در سرویس B2/Cofelog ایجاد کرد و تعدادی از عکس‌هایی که در سفر به واشینگتن گرفته بود را در این سرویس منتشر کرد. او که دانشجوی رشته علوم سیاسی دانشگاه هیوستون بود، پس از مدتی تصمیم گرفت که یک ابزار وبلاگ نویسی را توسعه دهد که امکانات گسترده‌تری داشته باشد و نیازهای او را برآورده کند.

او در ژانویه سال 2003 این ایده را در مطلبی در سرویس B2/Cofelog مطرح کرد. او به سرعت با شخصی بریتانیایی تبار به نام مایک لیتل () ارتباط برقرار کرد و با یکدیگر شروع به کدنویسی یک نرم افزار با استفاده از کدهای B2 کردند. زمان زیادی از شروع این کار نگذشته بود که توسعه دهنده اصلی پلتفرم B2 یعنی میشل والدریگی با آنها تماس گرفت و به گروه آنها پیوست.

نکته
همچنین بخوانید:آموزش المنتور پروژه محور صفر تا صد بهمراه 4 پروژه عملی

نسخه اول وردپرس یا WordPress 1.0

در روز 27 می سال 2003، آنها اعلام کردند که توسعه اولین نسخه از نرم افزارشان به پایان رسیده و آن را در دسترس کاربران قرار دادند. محصول نهایی آنها که امروزه آن را وردپرس 1.0 می‌نامیم، به سرعت مورد توجه و استقبال کاربران مختلف قرار گرفت. آنها راه خودشان را پیدا کرده بودند! آنها سرویسی را ساخته بودند که مورد توجه کاربران زیادی قرار گرفته بود؛ اما وردپرس تازه اول راه بود و نسبت به رقبای قدر خود، هنوز حرفی برای گفتن نداشت.

وردپرس 1.0 تنها شامل یک رابط کاربری ساده بود که امکاناتی نظیر مدیریت قالب‌، افزودن قالب جدید و همچنین ایجاد قالب‌های سازگار با XHTML 1.1 را دارا بود.

آنها شبانه روز بر روی وردپرس کار کردند و در می سال 2004، وردپرس 1.2 را منتشر کردند. آنها این نسخه را با استفاده از معماری پلاگین (Plugin) توسعه داده بودند. به این صورت، کاربران می‌توانستند با استفاده از دانش کدنویسی خود، افزونه‌هایی را برای این نرم افزار بنویسند و به کمک این افزونه‌ها و همچنین انتشار آنها، عملکرد و قابلیت‌های وردپرس را گسترش دهند.

در همین زمان که وردپرس جای خود را در دل وبلاگ نویسان باز می‌کرد، غول صنعت توسعه ابزارهای بلاگینگ آن زمان یعنی Moveable Type، هزینه استفاده از خدمات خود را به میزان قابل توجهی افزایش داد. در همین زمان، درصد زیادی از کاربران Moveable Type تصمیم به مهاجرت از این پلتفرم به یک پلتفرم دیگر گرفتند.

در این بین، وردپرس بیشترین سود را برد. آنها به لطف رایگان بودن برنامه و همچنین امکاناتی که به صورت مداوم به وردپرس اضافه می‌کردند، توانستند کاربران زیادی را جذب کرده و خود را به عنوان یکی از سرویس‌های پرطرفدار صنعت وبلاگ نویسی معرفی کنند. با افزایش تعداد کاربران و نظرات سازنده اعضای انجمن، آنها توانستند پیشرفت‌های بسیار زیادی را در مدت زمان نسبتا کوتاهی تجربه کنند.

WordPress 1.5

در فوریه سال 2005، تیم آنها وردپرس 1.5 را با قابلیت‌های متنوعی منتشر کرد. در این نسخه شاهد تغییرات بصری قابل توجهی بودیم. برای مثال، تم پیشفرض نرم افزار به تم کوبریک تغییر پیدا کرده بود. همچنین ابزار طراحی قالب نیز تغییرات گسترده‌ای را تجربه کرده بود.

نکته
همچنین بخوانید:آموزش رایگان افزونه المنتور | بررسی نحوه نصب و پیکربندی المنتور

WordPress 2.0

در ماه دسامبر سال 2005، نسخه دوم وردپرس با تغییرات اساسی در داشبورد منتشر شد. بخش داشبورد مدیریت وردپرس 2.0 به صورت کلی بازنگری و باز طراحی شده بود.

برای اینکه رابط کاربری WordPress 2.0 بتواند یک رابط کاربری بی نقص و کاربردی باشد، آن را با استفاده از زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت و DHTML کد نویسی کردند. به این صورت، برای انجام کارهای ساده نیازی به رفرش شدن صفحه نبود. در این صورت، کاربران وردپرس می‌توانستند بدون اینکه از ویرایشگر پست خارج شوند، دسته بندی و برچسب‌های مختلف را به پست اضافه کنند.

WordPress 3.0

بین انتشار نسخه دوم و نسخه سوم وردپرس، نزدیک به 5 سال فاصله وجود داشت. در ژوئن سال 2010، نسخه 3.0 وردپرس منتشر شد. این نسخه، وردپرس را به عنوان یک CMS تازه نفس به جهانیان معرفی کرد.

در WordPress 3.0 کاربران قادر بودند تا پست‌های سفارشی بنویسند، پس زمینه‌های سفارشی بهتری را استفاده کنند، هدرها، منوها و همچنین راهنماهای متنی در صفحات مختلف مدیریت وردپرس قابل مشاهده بودند. همچنی در همین نسخه، آنها تم Twenty Ten را مورد استفاده قرار دادند که پایه‌گذار رسم تم‌های سالیانه شد.

در سال 2011، تعداد افزونه‌های وردپرس به حد قابل قبولی رسید. برخی از افزونه نویس‌های آن زمان در حال نوشتن افزونه‌هایی برای ارائه خدمات تجارت الکترونیک به کاربران بودند. این به کاربران اجازه می‌داد که فروشگاه‌های آنلاین ایجاد کرده و محصولات خود را در آنها به فروش برسانند.

WordPress 4.0

تا سال 2014، انتشار نسخه‌های 3.1 تا 3.9 وردپرس ادامه داشت. آنها در سال 2014 نسخه چهارم وردپرس را منتشر کردند که بیشتر تغییرات اعمال شده در آن، مربوط به هسته مرکزی وردپرس می‌شد.

نسخه‌های 4.2 تا 4.4 در سال 2015 معرفی شدند که عمده توجه توسعه دهندگان، معطوف به قابلیت‌هایی نظیر پشتیبانی از ایموجی‌ها، قابلیت سفارشی سازی تم‌ها و ساخت زیرساخت‌های لازم برای WordPress REST API شده بود.

تا سال 2018، انتشار نسخه‌های مختلف 4.5 تا 4.9 ادامه داشت و صدها قابلیت جدید به وردپرس افزوده شد که توضیح آنها از حوصله بنده و شما خارج است. پس از آنها عبور می‌کنیم.

WordPress 5.0

از سال 2018 تا همین الان که در حال خواندن این مقاله هستید، شماره‌های مختلف نسخه 5.0 وردپرس منتشر شده‌اند. نسخه 5.0 وردپرس یک شاهکار به تمام معنا است؛ زیرا یک ویرایشگر پست جدید به وردپرس افزوده شد. گوتنبرگ! گوتنبرگ بهترین و کامل‌ترین ویرایشگر متنی موجود در وردپرس است که تمامی امکانات مورد نیاز برای نوشتن یک پست عالی را برای شما فراهم می‌کند.

در سال 2020 که همه‌گیری کرونا، تمام دنیا را به شوک فرو برد، توسعه دهندگان وردپرس که در اکثر مواقع به صورت دورکاری با یکدیگر همکاری می‌کردند، فرصت را عنیمت شمرده و تمرکز خود را به صورت کامل به توسعه WordPress اختصاص دادند. نسخه‌های 5.4  تا همین نسخه 5.9 وردپرس، همه حاصل تلاش‌های توسعه دهندگان وردپرس از ابتدای همه‌گیری کرونا است.

دلایل استفاده از وردپرس

تا اینجای مطلب، وردپرس را معرفی کردیم و تاریخچه آن را با هم مرور کردیم. حالا می‌خواهیم دلایلی را که باعث می‌شود بسیاری از طراحان سایت، طراحی سایت با وردپرس را ترجیح بدهند، مطرح کنیم.

فراوانی و سهولت آموزش وردپرس

اگر قصد یادگیری وردپرس و آموزش طراحی سایت با وردپرس را دارید، حتما می‌دانید که منابع بی‌شماری چه به زبان انگلیسی و چه به زبان فارسی وجود دارد که می‌توانید برای آموزش وردپرس از آنها استفاده کنید.

علاوه بر تعدد دوره‌های آموزش وردپرس، نصب و راه اندازی آن نیز ساده است؛ به طوری که افراد نه چندان حرفه‌ای نیز به راحتی و تنها در چند دقیقه می‌توانند وردپرس را نصب و شروع به استفاده از آن کنند.

اگر قصد راه اندازی یک کسب و کار اینترنتی دارید و نمی‌خواهید برای استخدام یک ادمین سایت، هزینه‌ای را پرداخت کنید، می‌توانید با استفاده از آموزش‌های رایگان وردپرس، خودتان آن را به صورت کامل یاد بگیرید و سایتتان را به بهترین شکل مدیریت کنید. هر شخصی با هر میزان دانش فنی و با هر تخصصی، می‌تواند با استفاده از وردپرس سایت خود را ایجاد و آن را مدیریت کند.

بهترین CMS حال حاضر در جهان

در حال حاضر، وردپرس بهترین سیستم مدیریت محتوا در جهان است. همان طور که بالاتر گفتم، بیشتر از 40 درصد سایت‌های جهان، با استفاده از وردپرس ساخته شده‌اند.

بسیاری از سایت‌های بزرگ جهان از وردپرس استفاده می‌کنند. برای مثال می‌توانید به سایت‌های فیسبوک (Facebook) و همچنین سایت خبری سی‌ان‌ان (CNN) اشاره کنیم.

متن باز و رایگان بودن وردپرس

متن باز بودن یک نرم افزار، یک مزیت بسیار عالی است. اگر شما دانش کدنویسی داشته باشید، می‌توانیم نرم افزارهای متن باز را به صورت دلخواه شخصی سازی کنید. مثلا اگر زبان برنامه نویسی PHP را فرا بگیرید، می‌توانید بخش‌های مختلفی را به وردپرس خود اضافه کنید. حتی ممکن است به استخدام تیم توسعه دهنده آن در بیایید.

یکی دیگر از دلایل محبوبین بالای وردپرس، همین متن باز بودن آن است. شما می‌توانید به سادگی کدهای آن را مشاهده کنید و در صورتی که باگ یا اشکالی در آن پیدا کردید، نسبت به رفع و دیباگ (Debug) آن اقدام کنید. ساخت نسخه‌های جانبی و امکان اسفاده از کدها، یکی دیگر از مزیت‌های متن باز بودن برننامه‌ها است.

انعطاف پذیری بالای وردپرس

پس از گذراندن آموزش وردپرس، شما می‌توانید به سادگی هر گونه سایت را با وردپرس ایجاد کنید. فرقی نمی‌کند سایت شما شخصی است یا فروشگاهی یا خبری! در هر صورت، امکان طراحی سایت با وردپرس را در کمترین زمان ممکن و بهترین کیفیت را خواهید داشت.

به لطف توسعه دهندگان پرشمار و قالب‌های مختلف رایگان و پولی موجود در اینترنت، شما می‌توانید هر گونه سایت یا وبلاگ را ایجاد کرده و به کسب درآمد از آن بپردازید. شاخه‌های مختلفی برای کسب درآمد از وردپرس وجود دارد. در ادامه تعدادی از آنها را برای شما آورده‌ایم!

قابلیت طراحی قالب‌های اختصاصی

قالب‌های موجود در مخزن وردپرس به دو صورت رایگان و غیر رایگان وجود دارند. حد الامکان از قاب‌های موجود در این مخزن استفاده کنید؛ حتی اگر غیر رایگان باشد.

در صورتی که قالب مدنظرتان را در آنجا پیدا نکردید، می‌توانید یک متخصص طراحی قالب وردپرس( آموزش طراحی قالب وردپرس ) را استخدام کرده تا یک قالب اختصاصی برای شما طراحی کند. البته اگر نمی‌خواهید زیاد در این زمینه هزینه کنیدف می‌توانید یکی از قالب‌های آماده را انتخاب کرده و المان‌ها، اطلاعات و بخش‌های مختلف آن را ویرایش کنید. به این صورت، یک قالب نیمه اختصاصی خواهید داشت!

بازار کار مناسب وردپرس در جهان

پس از گذراندن آموزش وردپرس و فراگرفتن طراحی سایت با وردپرس، وقت آن می‌رسد که مهارت خود را پیاده سازی کرده و به کسب درآمد بپردازید. روش‌های مختلفی برای کسب درآمد از وردپرس وجود دارد که در لیست زیر، 4 مورد از آنها را به همراه توضیحات اندکی برای شما آورده‌ایم:

  1. آموزش وردپرس به دیگران: در صورتی که در طراحی سایت وردپرس مهارت و تجربه کافی را کسب کرده باشید، می‌توانید به آموزش وردپرس بپردازید. برای این کار، می‌توانید یک سایت ایجاد کرده و یا اینکه در سایت‌هایی که امکان تدریس دوره در آنها وجود دارد استفاده کنید.
  2. افزونه نویسی: برای اینکه بتوانید به یک توسعه دهنده افزونه وردپرس تبدیل شوید، باید ابتدا آموزش وردپرس را پشت سر گذاشته و سپس به یادگیری زبان برنامه نویسی PHP بپردازید. درآمد این کار بسته به نوع افزونه و کاربرد آن و همچنین تعداد افزونه‌های مشابه، متغیر است. اما برای شروع بهتر است افزونه های ضروری وردپرس را بشناسید
  3. طراحی قالب وردپرس: برای فراگیری این مهارت، باید علاوه بر دو مورد بالا، با ساختار یک سایت و زبان‌های برنامه نویسی HTML و CSS آشنایی کامل داشته باشید.
  4. مدیریت سایت: اگر به فرآیند‌های مدیریتی سایت و همچنین مدیریت آن مسلط هستید، می‌توانید از این روش نیز درآمد کسب کنید.

امنیت بالای وردپرس نسبت به سایر CMS ها

عده‌ای از افراد بدون اینکه اطلاعات و دانش کافی در زمینه امنیت سایت داشته باشند، وردپرس را غیرامن می‌دانند. دلیل آنها هم این است که آنها سایتی داشته‌اند که هک شده؛ پس حتما وردپرس غیر امن است.

اما امنیت هیچوقت صد درصدی نیست؛ تا زمانی که اقدامات امنیتی درست را بر روی سایت خود انجام دهید، سایت شما امن خواهد بود. اما اگر بدون داشتن تخصص و دانش درباره امنیت سایت وردپرس، اقدام به دستکاری تنظیمات امنیتی سایت خود کنید، نه تنها امنیت آن افزایش پیدا نمی‌کند، بلکه امنیت آن را به شدت پایین می‌آورد.

بروزرسانی منظم

تیم توسعه دهنده وردپرس، به صورت منظم این سیستم را بروز می‌کند و نسخه‌های جدید را به صورت 100 درصد رایگان در اختیار کاربران قرار می‌دهد.

مزیت‌های این آپدیت‌های منظم بسیار زیادی است؛ برای مثال، شما دائما امکانات جدیدی را در وردپرس مشاهده می‌کنید و می‌توانید از آنها در طراحی سایت وردپرس خود استفاده کنید. علاوه بر امکانات جدید، آپدیت‌های امنیتی منظمی که تیم وردپرس منتشر می‌کند، می‌تواند امنیت وبسایت شما را بالا نگه دارد.

طراحی سایت با استفاده از وردپرس

تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که بدون دانش برنامه نویسی یک سایت بسازید؟ ابزارها و نرم افزارهای زیادی هستند که این امکان را برای شما فراهم می‌کنند؛ اما اغلب آنها یا سالهاست از کار افتاده‌اند و یا اینکه امکانات درخوری ندارند و بیشتر برای ساخت وبلاگ‌ها مناسب هستند. در این بین، وردپرس و جوملا با قدرت به مسیر خود ادامه می‌دهند. هرچند که جوملا چند سالی است از قافله عقب افتاده! آموزش طراحی سایت بدون کد نویسی .

همان طور که در بخش معرفی وردپرس گفتم، وردپرس یک سیستم مدیریت محتوا است که امکانات بی‌نظیری دارد. با استفاده از وردپرس، شما می‌توانید به سادگی سایت خود را در چند روز و بدون حتی یک خط کدنویسی راه اندازی کنید! تنها کار لازم، این است که آموزش وردپرس را پشت سر بگذارید!

درصد بسیار زیادی از افراد، تصور می‌کنند که بدون یادگیری مهارت برنامه نویسی، نمی‌توانند فعالیت جدی در اینترنت داشته باشند؛ این پیش زمینه کاملا اشتباه است. وردپرس این امکان را به افراد داده تا بدون حتی ذره‌ای علم کد نویسی، تنها پس از گذراندن دوره‌های آموزش وردپرس، سایت مدنظر خود را ایجاد و راه اندازی کنند.

البته اگر شما بتوانید دانش برنامه نویسی را فرا بگیرید، می‌توانید در همین سایت وردپرسی تغییراتی را ایجاد کنید و آن را شخصی سازی کرده و تبدیل به یک وبسایت حرفه‌ای و اختصاصی کنید. حتی می‌توانید افزونه‌های شخصی و اختصاصی ایجاد کنید!

چه سایت‌هایی را می‌توان با وردپرس ایجاد نمود؟

تقریبا هر گونه سایت را با استفاده از وردپرس می‌توانید ایجاد کنید و فرقی نمی‌کند این سایت برای یک شرکت باشد یا برای یک شخص! در هر صورت، وردپرس می‌تواند پاسخگوی نیاز همه افراد و سازمان‌ها باشد.

در سال‌های بین 2003 تا 2010، وردپرس بیشتر به عنوان یک وبلاگ ساز فعالیت می‌کرد؛ اما توسعه افزونه‌ها و همچنین قالب‌های مختلف، آن را به مرور تبدیل به یک سایت ساز کرد. در بین سال‌های 2010 تا 2013 نیز افزونه‌های مبتنی بر تجارت الکترونیک مثل ووکامرس ( فروشگاه اینترنتی در وردپرس با افزونه ووکامرس )و دیگر نمونه‌ها ایجاد شدند. این افزونه و آپدیت‌های بزرگ وردپرس، باعث شد وردپرس به عنوان یک سیستم مدیریت محتوای قوی و تازه نفس پا به عرصه اینترنت بگذارد.

امروزه وردپرس امکان ایجاد همه نوع سایت را دارد و از این حیث، پرقدرت‌ترین سایت ساز جهان است. در مخزن قالب‌های وردپرس، شما می‌توانید هزاران قالب برای سایت‌های شرکتی، شخصی، خبری، آموزشی، پزشکی، مجله‌ای، سایت‌های دانلود و… پیدا کنید. هر روز ده ها قالب دیگر نیز به این تعداد افزوده می‌شود. پس: امکان ایجاد هر نوع سایت با وردپرس امکان پذیر است!

سرعت بارگذاری سایت‌های وردپرسی چکونه است؟

سرعت بارگذاری سایت، یکی از مهم‌ترین مواردی است که تاثیر بسزایی در تجربه کاربری مخاطب دارد. اگر سایتی داشته باشید که دیر بارگذاری شود، کاربر از آن سایت دوری می‌کند.

فاکتور سرعت بارگذاری برای سئو نیز بسیار مهم است. اگر کاربران زیادی از سایت شما خارج شوند، به این دلیل که سایت شما دیر بارگذاری می‌شود، گوگل هم رتبه سایت شما را کاهش می‌دهد. این کاهش رتبه می‌تواند تاثیرات منفی زیادی بر کسب و کار شما بگذارد. حداکثر زمان استاندارد بارگذاری سایت از نظر گوگل، 4 ثانیه است.

یکی از مشکلات وردپرس این است که سایتی که در به تازگی ایجاد شده، زمان زیادی را به بارگذاری اختصاص می‌دهد. یعنی پس از اینکه سایتتان را با استفاده از اطلاعات موجود در دوره آموزش وردرس ساختید، برای بارگذاری سایت، باید بالغ بر 20 ثانیه زمان صرف کنید. خب مسلما هیچ کاربری این کار را انجام نمی‌دهد؛ پس راه حل چیست؟

تعداد قابل توجهی ابزار و افزونه وجود دارد که می‌توانید با استفاده از آنها، سرعت بارگذاری سایتتان را به طرز چشمگیری افزایش دهید. از محبوبترین این ابزارها، ابزار GTmetrix است. این ابزار که با همکاری مشترک گوگل و یاهو توسعه داده شده، به شما کمک می‌کند سایت خود را آنالیز کرده و مشکلاتی که باعث افزایش زمان بارگذاری سایت می‌شود را پیدا و برطرف کنید.

این ابزار تبدیل به بهترین ابزار آنالیز سرعت سایت شده و در واقع یک مرجع به حساب می‌آید. البته یکی از مواردی که به محبوبیت بسیار بالای این ابزار کمک کرده، رایگان بودن آن است.

افزونه‌های وردپرس؛ شاه کلید برترین CMS جهان!

شاید اگر در نسخه 1.2 امکان نوشتن افزونه در وردپرس ایجاد نمی‌شد، شاید اصلا امروز وردپرسی وجود نداشت.

یکی از نقاط عطف وردپرس، این است که قابلیت نوشتن افزونه و استفاده از آن را به صورت رایگان فراهم کرده است. البته نه به این شکل که قسمتی در وردپرس باشد که شما بروید و افزونه را در آنجا بنویسید! یعنی امکان استفاده از افزونه‌های شخصی را دارد.

افزونه یا پلاگین (Plugin)، برنامه‌هایی هستند با با نصب بر روی قالب سایت، امکانات مختلفی را به کاربر ارائه می‌دهند(طراحی افزونه وردپرس). استفاده از افزونه‌ها در بهبود عملکرد سایت نقش مهمی دارد و مدیریت یک سایت وردپرسی بدون استفاده از افزونه‌ها، یک امر تقریبا غیر ممکن است. آموزش پلاگین نویسی وردپرس. البته افراط در استفاده از افزونه‌های مختلف نیر می‌تواند باعث خرابی سایت شما شود.

تعداد  بسیار زیادی افزونه در دسته‌ بندی‌های بی شماری وجود دارد. برای مثال در دسته بندی سئو، ما شاهد رقابت دو افزونه بزرگ Yoast Seo و Rank Math هستیم. این دو افزونه وضعیت سئو سایت را بررسی می‌کنند و اطلاعات مختلف آن را در اختیار شما قرار می‌دهند.

افزونه‌ها برای اینکه بتوانند اطلاعات مختلف را به ما نمایش بدهند، از توابع وردپرس استفاده می‌کند. توابع وردپرسی، مجومه‌ای از کدهای PHPهستند که با استفاده از آنها می‌توان اطلاعات مختلف سایت را نمایش داد. برخی از قالب‌ها نیز از این توابع استفاده می‌کنند.

برای آموزش اتصال افزونه‌های مختلف به وردپرس، باید آموزش وردپرس را دنبال کنید. همچنین تعدادی از افزونه‌های پرکاربرد در وردپرس، در دوره‌های آموزش وردپرس آموزش داده می‌شوند. البته این آموزش‌ها، بیشتر در حد مقدماتی هستند و برای یادگیری کامل آنها، باید در دوره‌های آموزشی آنها شرکت کنید.

آیا هر هاستی برای وردپرس مناسب است؟

جواب این سوال، خیر است! در صورتی که در حال گذراندن آموزش وردپرس هستید و می‌خواهید در یک سایت راه اندازی کنید، باید هاست‌ مناسب وردپرس را بشناسید. هاست وردپرس، نوعی هاست لینوکس (Linux) با تنظیمات مناسب وردپرس است.

هاست چیست؟

همان طور که احتمالا می‌دانید، سرور یک کامپیوتر قدرتمند با منابع سخت افزاری بالا است که همیشه به برق متصل است. هاست (Host) یا فضای میزبانی، به بخشی از سرور گفته می‌شود. در واقع شما می‌توانید یک سرور را به بخش‌های مختلفی در اندازه‌های مختلف تقسیم کنید که به هر قسمت آن هاست گفته می‌شود.

برای میزبانی یک سایت وردپرس، باید حتما سایت را بر روی یک هاست وردپرس ایجاد و بارگذاری کنید. اما از آنجایی که وبسیات‌های وردپرسی، استفاده نسبتا زیادی از منابع سخت افزاری می‌کنند، معمولا قیمت آنها از هاست‌های معمولی بیشتر است. همچنین باید از سرورهایی استفاده کنید که منابع سخت افزاری قدرتمندی داشته باشند که یک زمان سایت شما با کندی عملکرد مواجه نشود.

اما اگر در حال دیدن دوره‌های آموزش وردپرس هستید و قصد دارید اولین سایت وردپرس خود را ایجاد کنید، هیچ اجباری وجود ندارد که برای خرید یک هاست وردپرس هزینه کنید. راه‌های کم خرج‌تری نیز وجود دارد: استفاده از لوکال هاست!

لوکال هاست چیست؟

لوکال هاست (Local Host) یا هاست محلی، یک فضای ذخیره سازی در کامپیوتر شخصی شما است که فضایی شبیه به هاست را ارائه می‌دهد. بعد از اینکه برنامه‌های مورد نیاز برای راه اندازی اولیه وردپرس را دانلود و نصب کردید، در مرورگر خود (ترجیحا مرورگر کروم) به آدرس http://localhost بروید.

صفحه‌ای که باز می‌شود، در واقع هاست محلی کامپیوتر شما است. مهمترین مزیت لوکال هاست این اس که می‌توانید هر گونه تغییر را در سایت خود ایجاد کنید و همچنین تمرین‌هایی که در آموزش وردپرس مشاهده کردید را پیاده سازی کنید. سایت‌هایی که بر روی لوکال هاست هستند، در اینترنت نمایش داده نمی‌شوند. نصب وردپرس روی هاست Cpanel

برای استفاده از لوکال هاست بر روی ویندوز، بهتر است از برنامه XAMPP استفاده کنید.

جمع بندی و سخن آخر

وردپرس یک سیستم مدیریت محتوای همه کاره است که می‌تواند تمام نیازهای طراحان سایت را به بهترین شکل ممکن پوشش دهد. آموزش وردپرس در حد مقدماتی، تنها چند هفته طول می‌کشد. پس از گذراندن این مدت زمان و دوره آموزش وردپرس، می‌توانید به سادگی یک سایت زیبا و کارآمد را برای خود ایجاد کنید.

توسعه وردپرس از سال 2003 و توسط دو شخص به نام‌های مت والدریگی و مایک لیتل آغاز شد. آنها وردپرس را بر اساس کدهای یک سرویس وبلاگ سازی به نام B2/Cofelog ایجاد کردند.

طراحی سایت با وردپرس می‌تواند باعث کاهش هزینه‌ها برای کسب و کار شما شود. وجود قالب‌های سایت گوناگون و متنوع، افزونه‌های کاربردی و پرتعداد و همچنین سهولت راه اندازی و مدیریت سایت، از دلایلی است که وردپرس را بین صاحبان کسب و کار محبوب کرده است.

آموزش وردپرس تنها گذران یک دوره آموزشی و یادگیری کار با یک نرم افزار نیست؛ بلکه به نوعی، یک سرمایه گذاری بر روی خودتان است. شما با یادگیری وردپرس، می‌توانید برای خود درآمدی پایدار را کسب کنید.

پس از اتمام آموزش وردپرس، شما می‌توانید زبان برنامه نویسی PHP را یاد بگیرید و به توسعه قالب‌ها و افزونه‌های وردپرسی بپردازید. در این صورت، پس از چند سال متوجه می‌شوید که تبدیل به یک توسعه دهنده وردپرس (WordPress Developer) شده‌اید که زیر و بم آن را بلد است و می‌تواند بهترین سایت‌های ممکن را ایجاد کند. پس تعلل نکنید و برای آموزش وردپرس، همین الان اقدام کنید.

در صورتی که در زمینه آموزش وردپرس سوالی دارید می‌توانید با همکاران ما در بخش پشتبانی درمیان بگذارید.

ادامه متن دوره ...